فهرست گفتاورد
« شرح صوتی زیارت جامعه کبیره بخش ۸۱ تا ۹۰ »
زیارت جامعه کبیره توسط امام هادی (ع) در پاسخ به درخواست فردی برای زیارت کامل و جامع ائمه علیهم‌السلام بیان شده است. مضمون زیارت جامعه کبیره مقام امامت و شأن ائمه اطهار (ع) و وظایف شیعیان در مقابل آنهاست. اولین بار زیارت جامعه کبیره توسط شیخ صدوق بیان شده است.
در این مطلب ده قسمت نهم و قسمت های ۸۱ تا ۹۰ شرح زیارت جامعه کبیره توسط آیت الله محمدرضا رنجبر را که به صورت جداگانه طی ۱۰ مطلب در وبگاه حرف محبت انتشار داده بودیم را بازنشر می‌کنیم.
۱۰ قسمت اول – ۱۰ قسمت دوم – ۱۰ قسمت سوم – ۱۰ قسمت چهارم – ۱۰ قسمت پنجم – ۱۰ قسمت ششم – ۱۰ قسمت هفتم – ۱۰ قسمت هشتم
بی شک زیارت جامعه کبیره همانند دعای جوشن کبیر، دعوت‌نامه کمال‌جویی برای همه اقشار است و به نخبگان وادی سیر و سلوک اختصاص ندارد. در دعای جوشن کبیر، از پروردگار عالم با اسمای حسنایی همچون «غافر»، «غفور»، «غفّار»، «راحم»، «رحیم»، «رحمان»، «أرحم‌الراحمین»، «شکور»، «شاکر»، «جابر»، «جبّار»، «علیم»، «عالم»، «علاّم» و… یاد شده است. هرگز نمی‌توان همه این اسماء را در یک سطح دانست. این اختلاف مراتب، برای آن است که مهمانان این سفره متفاوت‌اند. در حقیقت، این سفره رنگین، غذاهای متفاوتی به فراخور حال مهمانان دارد. برخی استعداد خواندن خدای غافر را دارند و برخی استعداد خواندن خدای غفار و برخی خدای غفور و….
زیارت جامعه کبیره نیز سفره رنگین ولایت برای همه زائران کمالطلب است. ازاینرو به فراخور حال و استعداد هر زائری غذای مناسب دارد. بنابراین، نمی‌توان گفت: همه صفات مطرح شده در این زیارت، یکسان، آن هم در بالاترین سطح است، بلکه برخی در سطح بالا و برخی بالاتر قرار دارد. بدین ترتیب، تلاش مزبور وجهی ندارد؛ افزون بر آنکه خلاف تصریح اهل لغت است.
آداب زیارت جامعه کبیره
در آداب زیارت اهل بیت و قرائت زیارت جامعه کبیره وارد شده است که چون به حرمی از ذوات مقدس اهلبیت مشرف می‌شوید، قبل از خواندن زیارت جامعه و در حالی که هنوز به مضجع نورانی و ملکوتی آن معصوم بار نیافتهاید، صد بار کلمه توحید (الله اکبر) را تکرار کنید، تا کنار ضریح مطهر برسید؛ آنگاه به قرائت زیارت جامعه لب بگشایید. زائری که این ادب توحیدی را به جا آورد، وقتی در زیارتش میخواند که [بکم فتح الله، و بکم ختم الله و بکم ینزل الغیث و الرحمه و بکم یمسک السماء أن تقع علی الأرض[ میداند که ائمه (علیهم‌السلام) وسایط و مجرای فیض خالقیتاند. همان طوری که فرشتگان مدبرات امرند (فَالمُدَبِّرتِ اَمرا). چون تدبیر آنها فقط با اراده و اذن خداست. زیارت وجود مبارک امام زمان(عج) این تأثیر را دارد و نماز وجود مبارکش درس توحید است.
آموزه های توحید در زیارت جامعه
با نگاهی به فقرات زیارت جامعه کبیره درمییابیم که همواره مشعل فروزان توحید در کنار یکایک جمله های آن برافروخته است و به وضوح درمییابیم که زمامداری بیمعارض آن ذات یگانه در هیچ فقرهای فراموش نشده و سهم آن ذوات قدسی(علیهم‌السلام) از مقام عبودیت و مجری فرمان خدا بودن بالاتر نرفته است.
منشور امامت در زیارت جامعه کبیره
زیارت جامعه کبیره، منشور بلند امامت و هدایت است که سیلگونه از کوهسار وجود هادی امت، حضرت ابوالحسن ثالث، علی بن محمد النقی (علیه و علی آبائه و ابنائه افضل الصلوه و السلام) سرازیر شده است. این منشور بلند، هرچند که در لباس شرح فضایل و کمالات انسانهای کامل و خلفای برجسته الهی، یعنی اسره طاها و یاسین، ائمه اطهار (علیهم‌السلام) بیان شده است، لیکن معارف عمیق توحیدی ولایی آن بسان سیلی بنیان کن اساس شرک و دوگانه پرستی و بنیاد بیگانه گرایی را برمیکَنَد و با پیشروی به سوی دشت و دَمَن امت اسلام، تشنه کامان حقیقت و معرفت ناب نبوی و ولوی را سیراب می‌کند.
علوم اهل بیت(ع) در زیارت جامعه کبیره
در زیارت شریفه جامعه کبیره ضمن آنکه بر علوّ مقام انسانهای کامل و اوج جایگاه معصومان (علیه‌السلام) تصریح میشود، به تحمّل علوم آنها توسط شیعیان‌شان نیز اشارت میرود، زیرا به زائر اذن قرائت «محتمل لعلمکم» داده میشود و این فقره به منزله درخواست علومی است که «لا یحتمله إلاّ نبی مرسل أو ملک مقرّب أو عبد امتحن الله قلبه للتقوی»؛ جز پیامبر مرسل و فرشته مقرّب یا بنده ای که خداوند قلب او را به تقوا آزموده است، از آن بهره نمیبرد.
در زیارت جامعه کبیره که از بهترین زیارات اهل بیت وحی (علیهم‌السلام) است، خطاب به ائمّه اطهار (علیهم‌السلام) میگوییم: محتمل لعلمکم؛ یعنی: [من علوم شما را تحمل میکنم.] ظاهر این جمله خبری است؛ امّا به داعی انشا القاء شده است و چون دعا و انشاست، در حقیقت زائر از خدا میخواهد که او را از مصادیق (امتَحَنَ اللهُ قُلوبَهُم لِلتَّقوی) قرار دهد تا بتواند علوم صعب و مستصعب آن ذوات قدسی را احتمال و تحمّل کند و فرا گیرد.
بدون دیدگاه