در ادامه درس مثنوی به بخش ۹۲ ام بر اساس شمارش اشعار دفتر اول مثنوی و بخش ۲۱۴ ام بر اساس فایل‌های صوتی درس مثنوی توسط آیت الله محمدرضا رنجبر می‌رسیم که...

سید محسن نبوی، ۱۴۰۱-۱۱-۰۹ 04:17

مولوی

شرح و تفسیر مثنوی (بخش ۲۰۲ تا ۲۱۳):“جمله عالم زان غیور آمد که حق برد در غیرت برین عالم سبق”

در ادامه درس مثنوی به بخش ۹۱ ام بر اساس شمارش اشعار دفتر اول مثنوی و بخش ۲۰۲ تا ۲۱۳ ام بر اساس فایل‌های صوتی درس مثنوی توسط آیت الله محمدرضا رنجبر...

سید محسن نبوی، ۱۴۰۱-۱۱-۰۸ 08:22

مولوی

شرح و تفسیر مثنوی (بخش ۱۸۹ تا ۲۰۱):“چون شنید آن مرغ کان طوطی چه کرد پس بلرزید اوفتاد و گشت سرد”

در ادامه درس مثنوی به بخش ۹۰ ام بر اساس شمارش اشعار دفتر اول مثنوی و بخش ۱۸۹ تا ۲۰۱ ام بر اساس فایل‌های صوتی درس مثنوی توسط آیت الله محمدرضا رنجبر...

سید محسن نبوی، ۱۴۰۱-۱۰-۳۰ 09:51

مولوی

شرح و تفسیر مثنوی (بخش ۱۸۲ تا ۱۸۸):”کرد بازرگان تجارت را تمام باز آمد سوی منزل دوستکام”

در ادامه درس مثنوی به بخش ۸۹ ام بر اساس شمارش اشعار دفتر اول مثنوی و بخش ۱۸۲ تا ۱۸۸ ام بر اساس فایل‌های صوتی درس مثنوی توسط آیت الله محمدرضا رنجبر...

سید محسن نبوی، ۱۴۰۱-۱۰-۱۷ 07:00

مولوی

شرح و تفسیر مثنوی (بخش ۱۷۶ تا ۱۸۱):”ساحران در عهد فرعون لعین چون مری کردند با موسی بکین”

در ادامه درس مثنوی به بخش ۸۸ ام بر اساس شمارش اشعار دفتر اول مثنوی و بخش ۱۷۶ تا ۱۸۱ ام بر اساس فایل‌های صوتی درس مثنوی توسط آیت الله محمدرضا رنجبر...

سید محسن نبوی، ۱۴۰۱-۱۰-۱۴ 06:004

مولوی

شرح و تفسیر مثنوی (بخش ۱۷۴ و ۱۷۵):”صاحب دل را ندارد آن زیان گر خورد او زهر قاتل را عیان”

در ادامه درس مثنوی به بخش ۸۷ ام بر اساس شمارش اشعار دفتر اول مثنوی و بخش ۱۷۴ و ۱۷۵ ام بر اساس فایل‌های صوتی درس مثنوی توسط آیت الله محمدرضا رنجبر...

سید محسن نبوی، ۱۴۰۱-۱۰-۱۲ 04:25

مولوی

شرح و تفسیر مثنوی (بخش ۱۷۰ تا ۱۷۳):”قصه طوطی جان زین سان بود کو کسی کو محرم مرغان بود”

در ادامه درس مثنوی به بخش ۸۵ و ۸۶ ام بر اساس شمارش اشعار دفتر اول مثنوی و بخش ۱۷۰ تا ۱۷۳ ام بر اساس فایل‌های صوتی درس مثنوی توسط آیت الله...

سید محسن نبوی، ۱۴۰۱-۱۰-۱۰ 06:00

مولوی

شرح و تفسیر مثنوی (بخش ۱۶۸ و ۱۶۹):”بود بازرگان و او را طوطیی در قفس محبوس زیبا طوطیی”

در ادامه درس مثنوی به بخش ۸۴ ام بر اساس شمارش اشعار دفتر اول مثنوی و بخش ۱۶۸ و ۱۶۹ ام بر اساس فایل‌های صوتی درس مثنوی توسط آیت الله محمدرضا رنجبر...

سید محسن نبوی، ۱۴۰۱-۱۰-۰۷ 05:59

مولوی

شرح و تفسیر مثنوی (بخش ۱۶۶ و ۱۶۷):”آن رسول از خود بشد زین یک دو جام نی رسالت یاد ماندش نی پیام”

در ادامه درس مثنوی به بخش ۸۳ ام بر اساس شمارش اشعار دفتر اول مثنوی و بخش ۱۶۶ و ۱۶۷ ام بر اساس فایل‌های صوتی درس مثنوی توسط آیت الله محمدرضا رنجبر...

سید محسن نبوی، ۱۴۰۱-۱۰-۰۴ 05:00

مولوی

شرح و تفسیر مثنوی (بخش ۱۶۴ و ۱۶۵):”آب صافی در گلی پنهان شده جان صافی بستهٔ ابدان شده”

در ادامه درس مثنوی به بخش ۸۲ ام بر اساس شمارش اشعار دفتر اول مثنوی و بخش ۱۶۴ و ۱۶۵ ام بر اساس فایل‌های صوتی درس مثنوی توسط آیت الله محمدرضا رنجبر...

سید محسن نبوی، ۱۴۰۱-۱۰-۰۳ 04:43

مولوی

شرح و تفسیر مثنوی (بخش ۱۶۳):“بار دیگر ما به قصه آمدیم ما از آن قصه برون خود کی شدیم”

در ادامه درس مثنوی به بخش ۸۱ ام بر اساس شمارش اشعار دفتر اول مثنوی و بخش ۱۶۳ ام بر اساس فایل‌های صوتی درس مثنوی توسط آیت الله محمدرضا رنجبر می‌رسیم که...

سید محسن نبوی، ۱۴۰۱-۰۹-۲۱ 03:06

مولوی

شرح و تفسیر مثنوی (بخش ۱۶۰ تا ۱۶۲):“کرد حق و کرد ما هر دو ببین کرد ما را هست دان پیداست این”

در ادامه درس مثنوی به بخش ۸۰ ام بر اساس شمارش اشعار دفتر اول مثنوی و بخش ۱۶۰ تا ۱۶۲ ام بر اساس فایل‌های صوتی درس مثنوی توسط آیت الله محمدرضا رنجبر...

سید محسن نبوی، ۱۴۰۱-۰۹-۱۶ 05:08

مولوی

شرح و تفسیر مثنوی (بخش ۱۵۵ تا ۱۵۹):”مرغ بی‌اندازه چون شد در قفس گفت حقّ بر جانْ فسونْ خوانْد و قصص”

در ادامه درس مثنوی به بخش ۷۸ ام بر اساس شمارش اشعار دفتر اول مثنوی و بخش ۱۵۵ تا ۱۵۹ ام بر اساس فایل‌های صوتی درس مثنوی توسط آیت الله محمدرضا رنجبر...

سید محسن نبوی، ۱۴۰۱-۰۹-۰۸ 06:01

پیام واپسین

پیام غدیر به قلم مرحوم آیت الله دکترعلى ‏اکبر صادقى :

واقعه غدیر، و خطابه‏اى که پیامبر گرامى اسلام ؛ در آن روز بر آن گروه عظیم از مسلمانان، القا فرمود، بتواتر نقل گردیده; بلکه کثرت طرق و اسناد آن روایت چند برابر حد تواتر است و با گذشت چندین قرن هنوز قطعى بوده و تردید را به حریم آن راهى نیست . و به گفته ضیاء الدین مقبلى، دانشمند سنى مذهب: اگر حدیث غدیر، مسلم نباشد، هیچ امر مسلمى در اسلام وجود ندارد. در میان اهل سنت، صدها دانشمند و مورخ و حافظ حدیث و مفسر قرآن و متکلم و حتى ادیب و لغوى، حدیث غدیر را روایت کرده و در کتب خود نوشته‏اند. از دانشمندان و مؤلفان متقدم، تا آنجا که تحقیق و تفحص شده، بیست و شش مجلد کتاب، درباره همین مساله باقى مانده است و از آن جمله: کتاب «الولایه‏» تالیف مورخ شهیر و مفسر نامدار سنى مذهب، محمد بن جریر طبرى (متوفى ٣١٠ق) که ظاهرا نخستین دانشمندى است که در این موضوع، کتابى مستقل تدوین کرده و در آن به هفتاد و پنج طریق، حدیث غدیر را روایت نموده است و به نقل کتاب «معجم الادباء تالیف حموى، ج ١٨، ص ٨٠» نامبرده کتابى دیگر نیز به نام «فضائل على بن ابى طالب‏» نگاشته است. کتاب «الولایة فى طرق حدیث الغدیر» تالیف حافظ، ابن عقده همدانى (متوفى‏٣٣٣ق) که حدیث مزبور را با یکصد و پنج طریق نقل کرده است. کتاب «طریق حدیث الغدیر» تالیف ابوطالب، عبدالله بن احمد بن زید انبارى (متوفى‏٣۵۶ق). کتاب ابوبکر محمد بن عمرو بن محمد تمیمى بغدادى، معروف به «جعابى‏» (متوفى ٣۵۵ق). با یکصد و بیست و پنج طریق. علاوه بر اینها کتب و تالیفات بسیارى وسیله دانشمندان شیعه در این زمینه نگارش یافته و از آن جمله است کتاب بسیار ارجمند «عبقات الانوار» شامل بیست جلد که دوازده جلد آن، وسیله دانشمند، مورخ و محقق نامدار، «میرحامد حسین هندى‏» تالیف گردیده و هشت جلد دیگر، تالیف و تکمیل فرزند برومند و عالم اوست. کتاب قیم «الغدیر» در بیست مجلد، تالیف آیة الله علامه، شیخ عبدالحسین امینى، قدس‏سره، که بحق مى‏توان آن را دائرة‏المعارف شیعه در موضوع تاریخ اسلام و ولایت علوى دانست. و در همین سده و همین روزگار نیز از محققان و محدثان و مؤلفان اهل سنت ‏به ذکر حدیث غدیر و ثبت آن پرداخته‏اند و از جمله: احمد زینى دحلان مکب شافعى در کتاب «الفتوحات الاسلامیة‏» شیخ یوسف بنهانى بیروتى در کتاب «اشرف المؤید» سید مؤمن شبلنجى مصرى در کتاب «نور الابصار» شیخ محمد عبده در کتاب تفسیر «المنار» عبدالحمید آلوسى بغدادى در کتاب «نثر اللئالى‏» شیخ محمد، حبیب الله شنقیطى در کتاب «کفایة الطالب‏» دکتر احمد، فرید رفاعى در کتاب «تعلیقات معجم الادباء» استاد احمد، زکى مصرى در کتاب «تعلیقات الاغانى‏» استاد احمد، نسیم مصرى در کتاب «تعلیقات دیوان مهیار دیلمى‏» استاد محمد، محمود رافعى در کتاب «شرح الهاشمیات‏» حافظ، ناصر السنة حضرمى در کتاب «تشنیف الآذان‏» دکتر عمر فروخ در کتاب «حکیم المعمرة‏» همان طور که پیش از این اشاره شد حدیث غدیر در کتب مورخان تا یکصد و بیست و پنج طریق دارد که از میان آن راویان، اسامى اشخاص زیر را که همگى از مشاهیر صحابه پیامبر اسلامند، نمونه مى‏آوریم :

١. ابوبکر بن ابى قحافه ٢. عمر بن الخطاب ٣. عثمان بن عفان ۴. طلحة بن عبدالله تمیمى ۵. زبیر بن عوام ۶. عباس بن عبدالمطلب ٧. اسامة بن زید بن حارثه ٨. انس بن مالک ٩. جابر بن عبدالله الانصارى ١٠. سعد بن ابى وقاص ١١. عبدالرحمن بن عوف ١٢. حسان بن ثابت ١٣. سعد بن عباده ١۴. ابو ایوب الانصارى ١۵. عبدالله بن مسعود ١۶. سلمان فارسى ١٧. ابوذر غفارى ١٨. عمار یاسر ١٩. مقداد بن اسود ٢٠. سمرة بن جندب ٢١. سهل بن حنیف ٢٢. ابى بن کعب ٢٣. امیرالمؤمنین، على و از بانوان: ٢۴. اسماء بنت عمیس ٢۵. ام سلمه، همسر پیامبر ٢۶. عایشه، دختر ابوبکر ٢٧. ام هانى، بنت ابى طالب ٢٨. صدیقه طاهره، فاطمه زهرا، دختر رسول خدا، صلى‏الله‏علیه‏وآله. حال که واقعه غدیر و پیام آن روز، از مهمترین وقایع تاریخ اسلام است و اکنون که بیش از یکصد میلیون مسلمان در جهان بر اساس فرمان حق و بر طبق وصیت لازم الاطاعه پیامبر خود اسلام و معارف و احکام دینى را از ناحیه نورانى على، امیر المؤمنین و ائمه طاهرین، صلوات الله علیهم اجمعین، تلقى مى‏کنند. دریغ است که بسیارى از این پیروان راستین اسلام و تشیع از خطابه غرا و پیام انسان ساز پیامبر خود در روز غدیر به قدر شایسته آگاه نباشند و یا به سبب نا آشنایى با زبان تازى، از درک و استفاده از آن محروم بمانند و بهمین جهت ترجمه فارسى آن گرامى بر طبق متن مروى در کتاب ارجمند «احتجاج طبرسى‏» دانشمند و محقق عظیم الشان قرن ششم هجرىکه از مصادر معتبر کتب روایت است به عمل آمد; هرچند که مرا آن مایه نبود که بتوانم آن بلاغت و جاذبه را که در آن متن شریف است تامین نمایم ولى: آب دریا را اگر نتوان کشید هم به قدر تشنگى باید چشید دکترعلى ‏اکبر صادقى

بسم الله الرحمن الرحیم ستایش خداوندى را که در یگانگى، والا و در بى همتایى، نزدیک و در اقتدار شکوهمند و در ارکان خود بسى بزرگ است. دانشش بر هر چیز احاطه دارد و آفریدگان همگى مقهور قدرت اویند. بزرگى که پیوسته بوده و ستوده‏اى که همیشه خواهد بود. آفریدگار آسمانهاى بلند و گستراننده گستره زمین است. فرمانرواى مطلق زمینها و آسمانهاست و به غایت، پاک و بى‏نهایت پاکیزه است. پروردگار فرشتگان و روح است و نسبت‏به هر آنچه آفریده کریم است و هرچه ساخته و پرداخته غرقه عطا و فضل اویند. هر دیده‏اى را مى‏بیند و هیچ دیده‏اى را توان دیدار او نیست… در اجراى کیفر مجرمان، شتاب نمى‏کند و به عذابى که در خور آنند تعجیل، نمى‏نماید. به اسرار نهان و به سویداى سینه‏ها آگاه است و هیچ رازى از او پوشیده نیست و هیچ امر نهانى او را به اشتباه نمى‏افکند… گواهى مى‏دهم: او خدایى است که هستى، آکنده قداست وى است و آغاز بى آغاز و انجام بى فرجام به نور او احاطه شده است. فرمانش بى مشورت مستشارى مجرا و نافذ است و قضا و تقدیرش بى مدد و انبازى بر کائنات حکومت دارد و در تدبیر امر خلقش هیچ نقص وبى نظمى نیست… اعتراف مى‏کنم که بنده اویم و گواهى مى‏دهم که پرورنده و پروردگار من است و آنچه را که به من اعلام فرموده به مردم ابلاغ خواهم کرد. مباد که به سبب مسامحه، در انجام وظیفه تبلیغ، کوبه عذاب حق بر من فرود آید. عذابى که هیچ قدرتى را توانایى دفع آن نباشد. آرى، نیست‏خدایى جز خداوند که دستورم داده و فرموده است که: «اگر در ابلاغ آنچه اینک بر تو فرو فرستاده‏ام کوتاهى کنى، در حقیقت‏به هیچ یک از وظایف رسالت و ابلاغ پیام من عمل نکرده‏اى.» و هم او ، تبارک و تعالى ، حفظ و نگهدارى مرا در برابر مخالفان تعهد و تضمین کرده و او مرا کفایت کننده‏اى بزرگوار است. و اینک این است آن پیام که بر من نازل فرموده: "بسم الله الرحمن الرحیم یا ایها الرسول بلغ ما انزل الیک من ربک و ان لم تفعل فما بلغت رسالته و الله یعصمک من الناس." اى مردم! من در ابلاغ آنچه که حق بر من فرو فرستاده است، کوتاهى نکرده‏ام و هم اکنون سبب نزول آن آیه را برایتان باز خواهم گفت: فرشته وحى خدا ،جبرئیل، علیه‏السلام ، سه بار بر من فرو آمد و از سوى حق تعالى، پروردگارم، فرمان داد تا در این مکان بپاخیزم و سپید و سیاه مردم را رسما آگاهى دهم; که على بن ابیطالب، برادر و وصى و خلیفه و جانشین من و امام پس از من است که نسبتش به من همان نسبت است که هارون به موسى داشت، با این تفاوت که ، رسالت ‏به من خاتمه یافته است و بعد از خداوند و رسولش، على، ولى و صاحب اختیار شماست. و پیش از این هم خداوند در آیه‏اى دیگر از قرآن چنین فرمود: "انما ولیکم الله و رسوله والذین امنوا الذین یقیمون الصلوة و یؤتون الزکاة و هم راکعون." على بن ابیطالب، همان کسى است که نماز به پاى داشته و در حال رکوع، به نیازمند، صدقه داده است. از جبرئیل، علیه‏السلام، خواستم که از خداوند متعال عافیت مرا از تبلیغ این ماموریت، تقاضا کند; چون مى‏دانستم که در میان مردم، پرهیزگاران، اندک و منافقان، بسیارند و از مفسده جویى گنه آلودگان و نیرنگ بازى آنان که دین اسلام را به تمسخر و استهزا گرفته‏اند، آگاهى داشتم; همانها که خداوند در قرآن کریم، چنین توصیفشان کرده است: "تقولون بافواهکم ما لیس لکم به علم و تحسبونه هینا و هو عند الله عظیم." هنوز آن آزارها ، که این گروه بارها بر من روا داشتند، از خاطر نبرده‏ام، تا آنجا که به دلیل ملازمت و مصاحبت فراوان على با من و توجهى که به او داشتم ، به عیبجویى من برخاستند و مرا مردى زود باور که هرچه مى‏شنود، بى اندیشه مى‏پذیرد، خواندند؛ تا آنکه خداوند، عز و جل، این آیه را نازل فرمود: "و منهم الذین یؤذون النبى و یقولون هو اذن قل اذن خیر لکم یؤمن بالله و یؤمن للمؤمنین." من، هم اکنون مى‏توانم یکى یک این گروه را به نام و نشان، معرفى کنم; لیکن به خدا سوگند من در مورد این افراد، بزرگوارانه رفتار کرده و مى‏کنم. ولى اینها همه خداى را از من راضى نمى‏سازد مگر آنکه وظیفه خود را در مورد ماموریتى که از آیه شریفه: «یا ایها الرسول بلغ ما انزل الیک…» یافته‏ام، به انجام رسانم. حال که چنین است، پس: اى مردم! بدانید که خداوند، على بن ابیطالب را ولى و صاحب اختیار شما معین فرموده و او را امام و پیشواى واجب الاطاعه قرار داده است و فرمانش را بر همه مهاجران و انصار و پیروان ایمانى ایشان و بر هر بیابانى و شهرى و بر هر عجم و عربى و هر بنده و آزاده‏اى و بر هر صغیر و کبیرى و بر هر سیاه و سپیدى و بر هر خدا شناس و موحدى فرض و واجب فرموده و فرمانها و اوامر او را مطاع و بر همه کس نافذ و لازم الاجرا مقرر کرده است. هر کس با على به مخالفت‏برخیزد، ملعون است. و هر کس که از او پیروى نماید، مشمول عنایت و رحمت‏حق خواهد بود. مؤمن کسى است که به على ایمان آورد و او را تصدیق کند. مغفرت و مرحمت و بخشایش خداوند ویژه او و کسانى است که، سخن او را بنیوشند؛ و نسبت‏به فرمان او مطیع و منقاد باشند. اى مردم! این واپسین بار است که مرا در این موقعیت دیدار مى‏کنید، پس گوش فرا دارید، و به سخنانم دل سپارید؛ و دستور پروردگارتان را فرمان برید. خداوند، عزوجل، پروردگار و ولى و صاحب اختیار و خداوندگار شماست و گذشته از او، پیامبرش ،محمد ، همین من که اکنون به پا خاسته و با شما سخن مى‏گویم، بر شما سمت ولایت و صاحب اختیارى دارد و پس از من، امامت و پیشوایى تا روز واپسین و تا آن هنگام که خدا و پیامبرش را دیدار خواهید کرد، در ذریه و نسل من که از پشت على هستند، قرار خواهد داشت. جز آنچه خداوند، حلال کرده، حلال نیست و جز آنچه خداوند،حرام فرموده، حرام نیست و پروردگار، هر حلال و حرامى را، به من معرفى کرده است و من نیز تمام آنچه از کتاب خود و حلال و حرامش تعلیم نموده است، به على آموخته‏ام. اى مردم! دانشى نیست که خداوند به من تعلیم نکرده باشد، و من نیز هرچه تعلیم گرفته‏ام، یکسره به على این امام پرهیزگاران و پارسایان آموخته‏ام و دیگر دانشى نیست مگر آنکه به على تعلیم کرده‏ام، او که امام مبین و رهنماى آشکار شماست. اى مردم! مباد که نسبت‏به او ، راه ضلالت و گمراهى سپرید و مباد که از او روى بر تابید و مباد که از ولایت و سرپرستى او و از اوامر و فرمانهایش به تکبر سر باز زنید. اوست که هادى به حق و عامل به حق و نابود کننده باطل است و از ناپسندیده ‏ها بازتان مى‏دارد. اوست که در راه خدا از سرزنش هیچ کس، پروا نمى‏کند و اوست نخستین کسى که به خدا و پیامبرش ایمان آورد و جان خویش فداى رسول الله کرد و در آن هنگامه‏ها که هیچ کس در کنار پیامبر، باقى نماند، همچنان از او حمایت کرد و او را تنها رها ننمود و همو بود که در آن روزگار ، که کسى را اندیشه عبادت و پرستش خدا نبود، در کنار پیامبر، پروردگار خود را پرستش و عبادت مى‏کرد. اى مردم! على را برتر و والاتر از هر کس بدانید که خدایش از همه والاتر و برتر دانسته است و به ولایت او تمکین کنید ، که خدایش ؛ به ولایت‏بر شما منصوب فرموده است. اى مردم! على، امام و پیشوا از جانب حق تعالى است و خداوند توبه منکران ولایت او را هرگز نخواهد پذیرفت و هرگز آنان را مشمول عنایت و مغفرت خویش قرار نخواهد داد و خداوند، بر خود حتم و لازم فرموده که با آن کسان که از فرمان على سرپیچند، چنین رفتار کند و پیوسته تا جهان باقى و روزگار، در کار است، ایشان را در شکنجه و عذابى سخت و توان فرسا معذب دارد. پس مباد که ، فرمانش را معصیت کنید که به آتشى گرفتار خواهید شد که آدمى و سنگ افروزنده آن است که براى کافران فراهم گردیده است. اى مردم! همه پیامبران پیشین و رسولان نخستین، مردم را به آمدن من بشارت داده‏اند. من، خاتم پیامبران و رسولان خدایم و بر همه خلق آسمانها و زمینها حجت و برهانم. هر کس در این امر، تردید کند، همچون کفار جاهلیت نخستین است و هر کس در سخنى از سخنان من شک نماید; در حقیقت، به تمام سخنان من شک کرده است و چنین کس، مستحق بلا و مستوجب آتش خواهد بود. اى مردم! خداوند متعال با این فضیلتها که بر من، مرحمت فرموده بر من منت نهاده و احسان کرده است . آرى، خدایى جز او نیست و تا جهان، بر قرار و روزگار، پایدار است، ستایش و سپاس من، ویژه خداى من است. اى مردم! على را برتر از همه بدانید، که گذشته از من، از هر مرد و زنى، برتر و والاتر است. بدانید،که خداوند، به خاطر ماست که به جهانیان، روزى مى‏دهد و آفرینش بر پاى و برقرار است; هر آن کس که این سخن مرا انکار کند، ملعون و ملعون و مغضوب و مغضوب درگاه حق است. هان! آگاه باشید که این سخنان را بیقین، جبرئیل از سوى حق تعالى به من خبر داده و گفته است که: «هر کس با على به عداوت و دشمنى برخیزد و ولایت و محبت او را در دل نگیرد، لعنت و خشم مرا نسبت‏به خود؛ فراهم کرده است; پس هر کس باید که در کار خود بنگرد که براى فرداى خود چه آماده نموده است; پس باید که از مخالفت‏با على، سخت‏بر حذر باشید، مباد که پس از ثابت قدمى، پایتان بلغزد که خداوند به هرچه کنید، آگاه است. اى مردم! على، همان کس است که خدا در کتاب مجید خود، به عنوان «جنب الله‏» از او یاد کرده و از زبان مبتلایان دوزخ، فرموده است: «یا حسرتا على ما فرطت فى جنب الله.» اى مردم! در قرآن، به تدبر و تفکر، نظر کنید و در درک و فهم آیات آن بکوشید، به محکمات آن توجه کنید و از متشابهاتش پیروى منمایید. و به خدا سوگند ، که بجز این مرد که هم اکنون، دست او را گرفته و بر کشیده‏ام ؛ هرگز دیگرى نیست که بتواند دستورات قرآن را براى شما روشن کند و تفسیر آیات آن را بیان نماید; همین مردى که اینک بازوى او را گرفته و به شما اعلام مى‏کنم که: هر کس را که من مولا و سرپرست و صاحب اختیارم، على، مولا و سرپرست و صاحب اختیار اوست; این مرد، على بن ابیطالب است، برادر و وصى من است، که فرمان دوستى و ولایت او از جانب حق متعال بر من نازل گردیده است. اى مردم! على و آن پاکان از فرزندانم، ثقل اصغرند، و قرآن، ثقل اکبر است، که هر یک از دیگرى خبر مى‏دهد و هر کدام، آن دیگر را تایید و تصدیق مى‏کند؛ میان این دو ثقل و این دو امر گران، جدایى نخواهد بود تا آنکه به قیامت در کنار حوض، به من رسند. ایشان امناى حق در میان خلق و فرمانروایان او بر روى زمین‏اند. بهوش باشید که من، آنچه لازم بود، گفتم. به هوش باشید که مطلب و مقصود را ابلاغ کرده و به گوش شما رساندم. توضیح دادم که این امر، به دستور خداوند بود و من نیز از سوى او، عز و جل، به شما ابلاغ نمودم. به هوش باشید که عنوان «امیرالمؤمنین‏» بر کسى جز برادر من روا نیست و این سمت و مقام و فرمانروایى بر مسلمانان پس از من، براى هیچ کس جز وى مجاز و حلال نیست. (رسول خدا، صلى‏الله‏علیه‏وآله، در این هنگام، بازوى على، علیه‏السلام، را بگرفت و او را بالا برده و به مردم نشان داد، تا آنجا که پاهاى وى، محاذى زانوان پیامبر مى‏رسید و پس از آن به سخن ادامه داد:) اى مردم، این مرد، على است، برادر و وصى من و حافظ علم و خلیفه و جانشین من بر امت است. على است، مفسر قرآن، کتاب خدا. اوست که مردم را به حق دعوت مى‏کند و اوست که به هر چه موجب رضا و خشنودى خداست، شتابنده است. اوست که با دشمنان حق، در پیکار و ستیز و بر فرمانبردارى و اطاعت از خدا، سختکوش و باز دارنده مردمان از معاصى و نافرمانیهاست. اوست‏خلیفه و جانشین رسول خدا و امیرالمؤمنین و پیشوا و هادى خلق خدا. اوست که به امر خدا قاتل «ناکثین‏» و «قاسطین‏» و «مارقین‏» است. اى مردم! آنچه مى‏گویم به فرمان پروردگار مى‏گویم و این خواست و دستور حق است که، هیچ سخنى از او، به دست من تغییر و تبدیل نپذیرد; حال مى‏گویم: خداوندا! هر آن کس که على را دوست مى‏دارد، دوست‏بدار. و هر کس با وى دشمن است، دشمن دار. خداوندا! هر کس که على را انکار کند، لعنت کن و آن کس که پذیراى حق او نباشد، به خشم و غضب خود، گرفتار ساز. خداوندا! اگر اکنون، على، ولى تو را به خلافت و جانشینى خود معین کردم و امرى که موجب اکمال دین و اتمام نعمت‏بر این مردم است، بیان کردم، همه و همه به فرمان تو بود. که تو، خود بر من، وحى فرمودى که: "و من یبتغ غیرالاسلام دینا فلن یقبل منه و هو فى الآخرة من الخاسرین." خداوندا! تو را گواه مى‏گیرم و تو بهترین گواهى که من ، به وظایف تبلیغ و رسالت‏خود عمل کردم. اى مردم! خداوند، عز و جل، کمال دین شما را در میان امامت و پیشوایى على قرار داده است; پس هر کس که از او و از جانشینان او یعنى فرزندان من که از صلب او تا واپسین روز، به جهان خواهند آمد، پیروى و اطاعت نکند، به حبط و نابودى اعمال، گرفتار گردیده و در آتش دوزخ، جاودانه، معذب خواهد بود، نه دیگر عذابش تخفیف یابد و نه مهلت و فرصت نجاتى به او داده شود. اى مردم! این، على است که مرا بیش از هر کس، یارى کرده و از همه، بر من بیشتر، حق دارد. از تمام مردم، به من، نزدیکتر و از همه کس، نزد من، محبوبتر و گرامیتر است. خداوند، عز و جل، و من؛ از او راضى و خشنودیم. آیه‏اى در قرآن، مشعر به رضایت‏حق از بندگان، نازل نشده مگر آنکه در شان على است و هر جا که خداوند، مؤمنان را مخاطب قرار داده، و در درجه نخست، نظر به او داشته است. آیه مدحى نیست مگر آنکه در مورد اوست و بهشتى که در ،سوره «هل اتى على الانسان‏» یاد شده، براى اوست، و در نزول آن، دیگرى جز او منظور نشده و دیگرى جز او مدح و ستایش نشده است. اى مردم! على، ناصر دین خدا و حامى پیامبر خداست، اوست پارساى پرهیزگار و طیب و طاهر و رهنما و ره یافته پیامبرتان، بهترین پیامبر و وصى او بهترین وصى و پسرانش بهترین اوصیااند. اى مردم! ذریه و نسل هر پیامبرى از صلب خود اویند اما ذریه و نسل من از صلب على هستند. اى مردم! شیطان ،به حسادت، آدم را از بهشت‏بیرون کرد پس مباد که نسبت‏به على، حسد ورزید که اعمالتان، یکسره، باطل شود و به لغزش و انحراف درافتید، که آدم، صفوت الله، تنها به سبب یک معصیت، به زمین فرو افتاد، پس بر شماست ، که مراقب احوال خویشتن باشید. شما که در میانتان، دشمن خدا نیز هست. اى مردم! جز شقى واژگون بخت، با على، کین نمى‏ورزد و جز، پارساى پرهیزگار، مهر على در دل نمى‏گیرد و جز اهل ایمان و مخلصان بى ریا به على، ایمان نخواهند آورد، و به خدا سوگند، سوره: «والعصر ان الانسان لفى خسر…» در شان على، نازل شده است. اى مردم! خدا را گواه مى‏گیرم که در انجام وظایف رسالت فرو گذار نکردم و بر پیامبر جز ابلاغ فرمان حق، وظیفه‏اى دیگر نیست. اى مردم! نسبت‏به خداوند، آنچنان که شایسته است پرهیزگار باشید، مباد که جز به مسلمانى ؛ دیده از جهان فرو بندید. اى مردم! به خدا و پیامبرش باور آرید و به نورى که به او نازل شده ایمان آورید، پیش از آنکه خشم خداى شما را فرو گیرد و به مجازات ، رخسارتان به عقب بازگردانده شود. اى مردم! این نور از جانب حق تعالى در من سرشته شده و بعد از آن در طینت على و سپس در نسل او قرار داده شده ، تا آنگاه که نوبت‏به امام قائم، مهدى رسد؛ و اوست که سرانجام حق خدا و حقوق ما را باز خواهند ستاند؛ که خداوند ،عز و جل، ما را بر تمام مقصران و دشمنان و مخالفان و خائنان و معصیت کاران و ستمگران حجت قرار داده است. اى مردم! به شما اعلام خطر مى‏کنم، بهوش باشید که من فرستاده خدا به سوى شمایم و هنگامى به رسالت مبعوث گردیده‏ام ، که مدتى است زمین از پیامبران تهى بوده است. آیا اگر من نیز از جهان بروم و یا کشته شوم، به راه پیشینیان خود، باز مى‏گردید؟ ولى هر آنکس که به عقب بازگردد و به جاهلیت اسلاف خود، روى کند، زیانى به خداوند نخواهد رساند اما پروردگار، سپاسگزاران را پاداش نیکو و مرحمت‏خواهد کرد. اى مردم! بدانید که على همان کس است، که متصف و موصوف به سپاسگزارى و شکیبایى است و پس از او فرزندان من از صلب اویند. به این صفات مزین و ممتازند. اى مردم! مسلمانى خود را بر خداوند، منت منهید که موجب خشم و غضب پروردگار بر شما گردد و عذابى از سوى او به شما برسد; زیرا که حق در کمین است.

اى مردم! چیزى نمى‏گذرد که پس از من امامان و سردمدارانى پدید آیند ، که خلق را به آتش دوزخ فرا خوانند ؛ اما این گروه را در روز قیامت‏، یار و مددکارى نخواهد بود. اى مردم! خدا و پیامبرش ، از این کسان متنفر و بیزارند.

اى مردم! اینان و پیروان و یارانشان جملگى، در پست‏ترین دوزخ گرفتار خواهند شد. و چه بد جایگاهى است دوزخ، براى این گروه که به تکبر گراییده‏اند. هشدارید که اینان همان «یاران صحیفه‏» اند اما هر یک از شما ، باید که در نامه اعمال خود بنگرد ؛ هرچند که مردم جز تنى چند، نامه عمل خود را از یاد برده‏اند. اى مردم! من این ولایت را به عنوان امامت و ارث تا روز قیامت، در ذریه و نسل خود قرار دادم و با این کار، وظیفه‏اى را که به آن مامور بودم، به پایان بردم ؛ تا بر هر حاضر و غایب و بر هر کس که شاهد این انجمن بوده و یا در این اجتماع، حضور نداشته است وحتى بر آنان که هنوز از مادر نزاده‏اند، حجت تمام باشد. باید که ماجراى امروز را ، حاضران به غایبان گزارش کنند و پدران به فرزندان ؛ تا واپسین روز خبر دهند. گرچه مدتى نخواهد گذشت که ….

سخنی با دوستان

برگرفته از خودنگاشت ( زندگینامه )
........واما درطول سالیان ودر گذر زمان که به اختصار وایجاز گفته آمد ،

حال که بدان نیکو مینگرم؛

...چه دراوان کودکی وچه درعنفوان جوانی وکوران فعالیتهای دانشجویی خارج یا داخل کشورو یا دوران میانسالی... ؛

مشحون از حادثات وابتلائات وفراز ونشیب هایی بسیار عبرت آموز بوده است.

"عبرت هایی" که اگر با "بصیرت حق مدارانه غیر فرمایشی وغیر کلیشه ای" بدان بنگریم

میتواند چراغ راه امروز و آیندگانمان ؛ از ستم هایی باشد ، که در یکی دو قرن اخیر به نام های زیبای

"عدالت "و"دیانت" و

"آزادی"و "مردم سالاری"و

"مهرورزی" و"انسانیت" و...

بر انسانیت رفته است. و این همه نشأت گرفته از غرور و جهالتی است که ریشه در خلط وخبط والتقاط واعوجاجی دارد که ؛

در کلام "امیرالمؤمنین علی علیه السلام" در نامه به فرزندش "امام حسن مجتبی علیه السلام" بدان اشارت رفته است:

"..فليکن طلبک ذلک بتفهم و تعلم ،

لابتورط الشبهات وعلوالخصومات.

...وان انت لم یجتمع لک ما تحب من نفسک ،

وفراغ نظرک وفکرک فاعلم انک انما تخبط العشواء،وتتورط الظلماء.

....وليس طالب الدين من خبط أو خلط!

والامساک عن ذلک أمثل".

"...پس بکوش تا جستجوی تو از روی دریافتن و دانستن باشد نه به شبهه ها درافتادن و جدال را بالا بردن؛

۰۰۰۰۰واگر آسودگی فکر واندیشه ات میسر نیفتاد،بدان!

راهی را که درست نمی بینی می سپاری،

و در تاریکی گام می گذاری؛

کسی که به خطا ميرود،

وحق وباطل رابهم می آميزد(التقاط وانحراف)

طالب دين نيست.

ودر چنین حال بازداشتن خویش بهترین است".

...وچنین است که با همه تلاشها ومجاهدت هایی که توسط بزرگان واندیشمندان این ملت عزیز صورت پذیرفت ؛

همچنان ، به قول مرحوم خاقانی وبه نقل از استاد محمد رضا حکیمی ، در کتاب۱۵۰سال تلاش خونین :

"جاهل آسوده ،

فاضل اندر رنج ؛

فضل مجهول و

جهل معتبر است ."

مگر به روی دلارای یار ما ور نی

به هیچ وجه دگر کار بر نمی‌آید

در این خیال به سر شد زمان عمر و هنوز

بلای زلف سیاهت به سر نمی‌آید

ز بس که شد دل حافظ رمیده از همه کس

کنون ز حلقه زلفت به در نمی‌آید

اللّهُمَّ وَصَلِّ عَلى وَلِيِّ أَمْرِكِ القائِمِ المُؤَمَّلِ وَالعَدْلِ المُنْتَظَرِ وَحُفَّهُ بِمَلائِكَتِكَ المُقَرَّبِينَ وَأَيِّدْهُ بِرُوحِ القُدُسِ يارَبَّ العالَمِينَ

زلفت هزار دل به یکی تار مو ببست

راه هزار چاره‌گر از چار سو ببست

تا عاشقان به بوی نسیمش دهند جان

بگشود نافه‌ای و در آرزو ببست

شیدا از آن شدم که نگارم چو ماه نو

ابرو نمود و جلوه‌گری کرد و رو ببست

مطرب چه پرده ساخت؟ که در پرده سماع

بر اهل وجد و حال در های‌و‌هو ببست

حافظ هرآن که عشق نورزید و وصل خواست

اِحرام طُوف کعبه‌ی دل بی وضو ببست

...، در گذار همه آنچه که بر ما رفته است تنها طریق نجات رادر تأسی به "قرآن وعترتی" میدانم که در پرتو "اخلاق و ادب" و با شاقول "عقلانیت وخرد" بدست خواهد آمد.

اللّهُمَّ إِنَّا نَشْكُو إِلَيْكَ فَقْدَ نَبِيِّنا صَلَواتُكَ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَغَيْبَةَ وَلِيِّنا وَكَثْرَةَ عَدُوِّنا وَقِلَّةَ عَدَدِنا وَشِدَّةَ الفِتَنِ بِنا وَتَظاهُرَ الزَّمانِ عَلَيْنا

نقدها را بودآيا که عيارى گيرند

تا همه صومعه داران پى کارى گيرند

قوت بازوى پرهيزبه خوبان مفروش

که درين خيل حصارى به سوارى گيرند

خوش گرفتند حريفان سرزلف ساقی

گرفلکشان بگذارد که قرارى گيرند

مصلحت ديدمن آنست که ياران همه کار

بگذارند و خم طره يارى گيرند

حافظ ابناى زمانراغم مسکينان نيست

زين ميان گر بتوان به که کنارى گيرند

اندک و گزیده

"به نام خدایی که جان آفرید

سخن گفتن اندر زبان آفرید"

سخن سايه حقيقت است وفرع حقيقت.

انديشه ها همان حقايق فارغ ار صوت و صورتند كه سخن سايه انهاست.(فیه ما فیه)

نردبان آسمان است این کلام

هر که زین بر می رود آید به بام

نی به بام چرخ، کو اخضر بُوَد

بل به بامی کز فلک برتر بُوَد

تمامى جهان صورت سخنى است كه تجلى يك فكرت از عقل كل است.(فیه ما فیه)

در سخن مخفی شدم مانند بو در برگ گُل
میل دیدن هر که دارد، در سخن بیند مرا

____________________________________________

- زندگى بى دوست جان فرسودن است

- مرگ حاضر غائب از حق بودن است

- عمر و مرگ اين هر دو با حق خوش بود

- بى خدا آب حيات آتش بود

- تا دلی آتش نگیرد , حرف جانسوزی نگوید

- آنچه که از دل بر آید , لاجرم بر دل نشیند

و در نهایت :
حرف محبتم که جهانی از آن پر است
از دل برآیدم تو بنوشان و نوش کن .

دسته : دفتر اول مثنوی

شرح و تفسیر مثنوی (بخش ۲۱۷ تا ۲۱۹):“خواجه با خود گفت کین پند منست راه او گیرم که این ره روشنست”

شرح و تفسیر مثنوی (بخش ۲۱۵ و ۲۱۶):“بعد از آتش از قفس بیرون فکند طوطیک پرید تا شاخ بلند”

شرح و تفسیر مثنوی (بخش ۲۱۴):“بس دراز است این حدیث خواجه گو تا چه شد احوال آن مرد نکو”

شرح و تفسیر مثنوی (بخش ۲۰۲ تا ۲۱۳):“جمله عالم زان غیور آمد که حق برد در غیرت برین عالم سبق”

شرح و تفسیر مثنوی (بخش ۱۸۹ تا ۲۰۱):“چون شنید آن مرغ کان طوطی چه کرد پس بلرزید اوفتاد و گشت سرد”

شرح و تفسیر مثنوی (بخش ۱۸۲ تا ۱۸۸):”کرد بازرگان تجارت را تمام باز آمد سوی منزل دوستکام”

شرح و تفسیر مثنوی (بخش ۱۷۶ تا ۱۸۱):”ساحران در عهد فرعون لعین چون مری کردند با موسی بکین”

شرح و تفسیر مثنوی (بخش ۱۷۴ و ۱۷۵):”صاحب دل را ندارد آن زیان گر خورد او زهر قاتل را عیان”

شرح و تفسیر مثنوی (بخش ۱۷۰ تا ۱۷۳):”قصه طوطی جان زین سان بود کو کسی کو محرم مرغان بود”

شرح و تفسیر مثنوی (بخش ۱۶۸ و ۱۶۹):”بود بازرگان و او را طوطیی در قفس محبوس زیبا طوطیی”

شرح و تفسیر مثنوی (بخش ۱۶۶ و ۱۶۷):”آن رسول از خود بشد زین یک دو جام نی رسالت یاد ماندش نی پیام”

شرح و تفسیر مثنوی (بخش ۱۶۴ و ۱۶۵):”آب صافی در گلی پنهان شده جان صافی بستهٔ ابدان شده”

شرح و تفسیر مثنوی (بخش ۱۶۳):“بار دیگر ما به قصه آمدیم ما از آن قصه برون خود کی شدیم”

شرح و تفسیر مثنوی (بخش ۱۶۰ تا ۱۶۲):“کرد حق و کرد ما هر دو ببین کرد ما را هست دان پیداست این”

شرح و تفسیر مثنوی (بخش ۱۵۵ تا ۱۵۹):”مرغ بی‌اندازه چون شد در قفس گفت حقّ بر جانْ فسونْ خوانْد و قصص”

خیام: “مستِ شکسته داند قدر شکسته نوشی”

دانلود آلبوم رباعیات خیام اثری از “استاد شجریان و احمد شاملو”

خیام:”من در عجبم ز میفروشان کایشان به زانکه فروشند چه خواهند خرید”

نشان از بی نشان ها “بخش چهارم” قسمت هجدهم (صبر،روزی،مشورت و استخاره و استغفار)

مولوی:”حلقهٔ کوران به چه کار اندرید دیدبان را در میانه آورید”

صائب تبریزی:”از تنگنای غم دل بیرون نیاید آسان خون خورده غنچه عمری تا یک دهان شکفته است”

نشان از بی نشان‌ها “بخش چهارم” قسمت دهم (رسائل – من مقامات العارفین)

مولوی:”تا نباشد راست کی باشد دروغ آن دروغ از راست می‌گیرد فروغ”

مولوی: “ای در دلم نشسته از تو کجا گریزم”باصدای علیرضا قربانی

دل درین پیرزن عشوه گر دهر مبند کاین عروسیست که در عقد بسی دامادست