تفسیر سوره “الرحمن” قسمت سوم / آیه ۱۴ تا ۳۲

بسم الله الرحمن الرحیم

الرَّحْمَنُ ﴿١﴾ عَلَّمَ الْقُرْآنَ ﴿٢﴾ خَلَقَ الإنْسَانَ ﴿٣﴾ عَلَّمَهُ الْبَیَانَ ﴿۴﴾ الشَّمْسُ وَالْقَمَرُ بِحُسْبَانٍ ﴿۵﴾ وَالنَّجْمُ وَالشَّجَرُ یَسْجُدَانِ ﴿۶﴾ وَالسَّمَاءَ رَفَعَهَا وَوَضَعَ الْمِیزَانَ ﴿٧﴾ أَلا تَطْغَوْا فِی الْمِیزَانِ ﴿٨﴾ وَأَقِیمُوا الْوَزْنَ بِالْقِسْطِ وَلا تُخْسِرُوا الْمِیزَانَ ﴿٩﴾ وَالأرْضَ وَضَعَهَا لِلأنَامِ ﴿١٠﴾ فِیهَا فَاکِهَهٌ وَالنَّخْلُ ذَاتُ الأکْمَامِ ﴿١١﴾ وَالْحَبُّ ذُو الْعَصْفِ وَالرَّیْحَانُ ﴿١٢﴾ فَبِأَیِّ آلاءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ ﴿١٣﴾ خَلَقَ الإنْسَانَ مِنْ صَلْصَالٍ کَالْفَخَّارِ ﴿١۴﴾ وَخَلَقَ الْجَانَّ مِنْ مَارِجٍ مِنْ نَارٍ ﴿١۵﴾ فَبِأَیِّ آلاءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ ﴿١۶﴾ رَبُّ الْمَشْرِقَیْنِ وَرَبُّ الْمَغْرِبَیْنِ ﴿١٧﴾ فَبِأَیِّ آلاءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ ﴿١٨﴾ مَرَجَ الْبَحْرَیْنِ یَلْتَقِیَانِ ﴿١٩﴾ بَیْنَهُمَا بَرْزَخٌ لا یَبْغِیَانِ ﴿٢٠﴾ فَبِأَیِّ آلاءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ ﴿٢١﴾ یَخْرُجُ مِنْهُمَا اللُّؤْلُؤُ وَالْمَرْجَانُ ﴿٢٢﴾ فَبِأَیِّ آلاءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ ﴿٢٣﴾ وَلَهُ الْجَوَارِ الْمُنْشَآتُ فِی الْبَحْرِ کَالأعْلامِ ﴿٢۴﴾ فَبِأَیِّ آلاءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ ﴿٢۵﴾ کُلُّ مَنْ عَلَیْهَا فَانٍ ﴿٢۶﴾ وَیَبْقَى وَجْهُ رَبِّکَ ذُو الْجَلالِ وَالإکْرَامِ ﴿٢٧﴾ فَبِأَیِّ آلاءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ ﴿٢٨﴾ یَسْأَلُهُ مَنْ فِی السَّمَاوَاتِ وَالأرْضِ کُلَّ یَوْمٍ هُوَ فِی شَأْنٍ ﴿٢٩﴾ فَبِأَیِّ آلاءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ ﴿٣٠﴾ سَنَفْرُغُ لَکُمْ أَیُّهَا الثَّقَلانِ ﴿٣١﴾ فَبِأَیِّ آلاءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ ﴿٣٢﴾ یَا مَعْشَرَ الْجِنِّ وَالإنْسِ إِنِ اسْتَطَعْتُمْ أَنْ تَنْفُذُوا مِنْ أَقْطَارِ السَّمَاوَاتِ وَالأرْضِ فَانْفُذُوا لا تَنْفُذُونَ إِلا بِسُلْطَانٍ ﴿٣٣﴾ فَبِأَیِّ آلاءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ ﴿٣۴﴾ یُرْسَلُ عَلَیْکُمَا شُوَاظٌ مِنْ نَارٍ وَنُحَاسٌ فَلا تَنْتَصِرَانِ ﴿٣۵﴾ فَبِأَیِّ آلاءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ ﴿٣۶﴾ فَإِذَا انْشَقَّتِ السَّمَاءُ فَکَانَتْ وَرْدَهً کَالدِّهَانِ ﴿٣٧﴾ فَبِأَیِّ آلاءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ ﴿٣٨﴾ فَیَوْمَئِذٍ لا یُسْأَلُ عَنْ ذَنْبِهِ إِنْسٌ وَلا جَانٌّ ﴿٣٩﴾ فَبِأَیِّ آلاءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ ﴿۴٠﴾ یُعْرَفُ الْمُجْرِمُونَ بِسِیمَاهُمْ فَیُؤْخَذُ بِالنَّوَاصِی وَالأقْدَامِ ﴿۴١﴾ فَبِأَیِّ آلاءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ ﴿۴٢﴾ هَذِهِ جَهَنَّمُ الَّتِی یُکَذِّبُ بِهَا الْمُجْرِمُونَ ﴿۴٣﴾ یَطُوفُونَ بَیْنَهَا وَبَیْنَ حَمِیمٍ آنٍ ﴿۴۴﴾ فَبِأَیِّ آلاءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ ﴿۴۵﴾ وَلِمَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ جَنَّتَانِ ﴿۴۶﴾ فَبِأَیِّ آلاءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ ﴿۴٧﴾ ذَوَاتَا أَفْنَانٍ ﴿۴٨﴾ فَبِأَیِّ آلاءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ ﴿۴٩﴾ فِیهِمَا عَیْنَانِ تَجْرِیَانِ ﴿۵٠﴾ فَبِأَیِّ آلاءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ ﴿۵١﴾ فِیهِمَا مِنْ کُلِّ فَاکِهَهٍ زَوْجَانِ ﴿۵٢﴾ فَبِأَیِّ آلاءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ ﴿۵٣﴾ مُتَّکِئِینَ عَلَى فُرُشٍ بَطَائِنُهَا مِنْ إِسْتَبْرَقٍ وَجَنَى الْجَنَّتَیْنِ دَانٍ ﴿۵۴﴾ فَبِأَیِّ آلاءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ ﴿۵۵﴾ فِیهِنَّ قَاصِرَاتُ الطَّرْفِ لَمْ یَطْمِثْهُنَّ إِنْسٌ قَبْلَهُمْ وَلا جَانٌّ ﴿۵۶﴾ فَبِأَیِّ آلاءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ ﴿۵٧﴾ کَأَنَّهُنَّ الْیَاقُوتُ وَالْمَرْجَانُ ﴿۵٨﴾ فَبِأَیِّ آلاءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ ﴿۵٩﴾ هَلْ جَزَاءُ الإحْسَانِ إِلا الإحْسَانُ ﴿۶٠﴾ فَبِأَیِّ آلاءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ ﴿۶١﴾ وَمِنْ دُونِهِمَا جَنَّتَانِ ﴿۶٢﴾ فَبِأَیِّ آلاءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ ﴿۶٣﴾ مُدْهَامَّتَانِ ﴿۶۴﴾ فَبِأَیِّ آلاءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ ﴿۶۵﴾ فِیهِمَا عَیْنَانِ نَضَّاخَتَانِ ﴿۶۶﴾ فَبِأَیِّ آلاءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ ﴿۶٧﴾ فِیهِمَا فَاکِهَهٌ وَنَخْلٌ وَرُمَّانٌ ﴿۶٨﴾ فَبِأَیِّ آلاءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ ﴿۶٩﴾ فِیهِنَّ خَیْرَاتٌ حِسَانٌ ﴿٧٠﴾ فَبِأَیِّ آلاءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ ﴿٧١﴾ حُورٌ مَقْصُورَاتٌ فِی الْخِیَامِ ﴿٧٢﴾ فَبِأَیِّ آلاءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ ﴿٧٣﴾ لَمْ یَطْمِثْهُنَّ إِنْسٌ قَبْلَهُمْ وَلا جَانٌّ ﴿٧۴﴾ فَبِأَیِّ آلاءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ ﴿٧۵﴾ مُتَّکِئِینَ عَلَى رَفْرَفٍ خُضْرٍ وَعَبْقَرِیٍّ حِسَانٍ ﴿٧۶﴾ فَبِأَیِّ آلاءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ ﴿٧٧﴾ تَبَارَکَ اسْمُ رَبِّکَ ذِی الْجَلالِ وَالإکْرَامِ ﴿٧٨﴾

صدق الله العلی العظیم

به نام خداوند رحمتگر مهربان

[خداى] رحمان«1» قرآن را یاد داد«2» انسان را آفرید«3» به او بیان آموخت«4» خورشید و ماه بر حسابى [روان]اند«5» و بوته و درخت چهره‏سایانند«6» و آسمان را برافراشت و ترازو را گذاشت«7» تا مبادا از اندازه درگذرید«8» و وزن را به انصاف برپا دارید و در سنجش مکاهید«9» و زمین را براى مردم نهاد«10» در آن میوه [ها] و نخلها با خوشه‏هاى غلاف دار«11» و دانه‏هاى پوست‏دار و گیاهان خوشبوست«12» پس کدام یک از نعمتهاى پروردگارتان را منکرید«13» انسان را از گل خشکیده‏اى سفال مانند آفرید«14» و جن را از تشعشعى از آتش خلق کرد«15» پس کدام یک از نعمتهاى پروردگارتان را منکرید«16» پروردگار دو خاور و پروردگار دو باختر«17» پس کدام یک از نعمتهاى پروردگارتان را منکرید«18» دو دریا را [به گونه‏اى] روان کرد [که] با هم برخورد کنند«19» میان آن دو حد فاصلى است که به هم تجاوز نمى‏کنند«20» پس کدام یک از نعمتهاى پروردگارتان را منکرید«21» از هر دو [دریا] مروارید و مرجان برآید«22» پس کدام یک از نعمتهاى پروردگارتان را منکرید«23» و او راست در دریا سفینه‏هاى بادبان‏دار بلند همچون کوهها«24» پس کدام یک از نعمتهاى پروردگارتان را منکرید«25» هر چه بر [زمین] است فانى‏شونده است«26» و ذات باشکوه و ارجمند پروردگارت باقى خواهد ماند«27» پس کدام یک از نعمتهاى پروردگارتان را منکرید«28» هر که در آسمانها و زمین است از او درخواست مى‏کند هر زمان او در کارى است«29» پس کدام یک از نعمتهاى پروردگارتان را منکرید«30» اى جن و انس زودا که به شما بپردازیم«31» پس کدام یک از نعمتهاى پروردگارتان را منکرید«32» اى گروه جنیان و انسیان اگر مى‏توانید از کرانه‏هاى آسمانها و زمین به بیرون رخنه کنید پس رخنه کنید [ولى] جز با [به دست آوردن] تسلطى رخنه نمى‏کنید«33» پس کدام یک از نعمتهاى پروردگارتان را منکرید«34» بر سر شما شراره‏هایى از [نوع] تفته آهن و مس فرو فرستاده خواهد شد و [از کسى] یارى نتوانید طلبید«35» پس کدام یک از نعمتهاى پروردگارتان را منکرید«36» پس آنگاه که آسمان از هم شکافد و چون چرم گلگون گردد«37» پس کدام یک از نعمتهاى پروردگارتان را منکرید«38» در آن روز هیچ انس و جنى از گناهش پرسیده نشود«39» پس کدام یک از نعمتهاى پروردگارتان را منکرید«40» تبهکاران از سیمایشان شناخته مى‏شوند و از پیشانى و پایشان بگیرند«41» پس کدام یک از نعمتهاى پروردگارتان را منکرید«42» این است همان جهنمى که تبهکاران آن را دروغ مى‏خواندند«43» میان [آتش] و میان آب جوشان سرگردان باشند«44» پس کدام یک از نعمتهاى پروردگارتان را منکرید«45» و هر کس را که از مقام پروردگارش بترسد دو باغ است«46» پس کدامیک از نعمتهاى پروردگارتان را منکرید«47» که داراى شاخسارانند«48» پس کدام یک از نعمتهاى پروردگارتان را منکرید«49» در آن دو [باغ] دو چشمه روان است«50» پس کدام یک از نعمتهاى پروردگارتان را منکرید«51» در آن دو [باغ] از هر میوه‏اى دو گونه است«52» پس کدام یک از نعمتهاى پروردگارتان را منکرید«53» بر بسترهایى که آستر آنها از ابریشم درشت‏بافت است تکیه آنند و چیدن میوه [از] آن دو باغ [به آسانى] در دسترس است«54» پس کدام یک از نعمتهاى پروردگارتان را منکرید«55» در آن [باغها دلبرانى] فروهشته‏نگاهند که دست هیچ انس و جنى پیش از ایشان به آنها نرسیده است«56» پس کدام یک از نعمتهاى پروردگارتان را منکرید«57» گویى که آنها یاقوت و مرجانند«58» پس کدام یک از نعمتهاى پروردگارتان را منکرید«59» مگر پاداش احسان جز احسان است«60» پس کدام یک از نعمتهاى پروردگارتان را منکرید«61» و غیر از آن دو [باغ] دو باغ [دیگر نیز] هست«62» پس کدام یک از نعمتهاى پروردگارتان را منکرید«63» که از [شدت] سبزى سیه‏گون مى‏نماید«64» پس کدام یک از نعمتهاى پروردگارتان را منکرید«65» در آن دو [باغ] دو چشمه همواره جوشان است«66» پس کدام یک از نعمتهاى پروردگارتان را منکرید«67» در آن دو میوه و خرما و انار است«68» پس کدام یک از نعمتهاى پروردگارتان را منکرید«69» در آنجا [زنانى] نکوخوى و نکورویند«70» پس کدام یک از نعمتهاى پروردگارتان را منکرید«71» حورانى پرده‏نشین در [دل] خیمه‏ها«72» پس کدام یک از نعمتهاى پروردگارتان را منکرید«73» دست هیچ انس و جنى پیش از ایشان به آنها نرسیده است«74» پس کدام یک از نعمتهاى پروردگارتان را منکرید«75» بر بالش سبز و فرش نیکو تکیه زده‏اند«76» پس کدام یک از نعمتهاى پروردگارتان را منکرید«77» خجسته باد نام پروردگار شکوهمند و بزرگوارت«78»