تفسیر صوتی سوره زمر (به صورت کامل و آیه به آیه) توسط استاد دکتر محمدعلی انصاری که بر ۲۵ بخش صوتی تقسیم شده است. همچنین به همراه تلاوت سوره زمر با صدای استاد مشاری العفاسی و ترجمه گویای فارسی با صدای خانم بدینلو به صورت صوتی در ادامهی گفتاورد درج گردیده است. شایان ذکر است متن عربی سوره، ترجمه فارسی (استاد فولادوند)، فضایل و برکات، داستانها و روایات تاریخی و هرآنچه درباره سوره مبارکه زمر است نیز برای شما کاربران محترم حرفمحبت به صورت یکجا در این مطلب آورده شده است.
فهرست گفتاورد
تفسیر صوتی سوره زمر استاد انصاری
تلاوت سوره زمر با صدای مشاری العفاسی
ترجمه گویای فارسی سوره زمر خانم بدینلو
درباره سوره مبارکه زمر
سوره زُمَرْ سی و نهمین سوره قرآن و از سورههای مکی که در جزء ۲۳ و ۲۴ جای گرفته است.
نامگذاری این سوره به نام «زمر» به دلیل وجود این واژه در آیات ۷۱ و ۷۳ سوره است که به تقسیم انسانها به دو گروه بهشتیان و دوزخیان در روز قیامت و بررسی احوال آنان میپردازد.
در این سوره به مسئله معاد، آثار توحید، تنزیه خداوند و ذکر این نکته که انسان معمولا در مواقع اضطرار و درماندگی به خدا روی میآورد؛ ولی بعد از گشایش و راحتی دچار غفلت میشود، پرداخته است.
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
تَنْزِیلُ الْکِتَابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِیزِ الْحَکِیمِ ﴿١﴾ إِنَّا أَنْزَلْنَا إِلَیْکَ الْکِتَابَ بِالْحَقِّ فَاعْبُدِ اللَّهَ مُخْلِصًا لَهُ الدِّینَ ﴿٢﴾ أَلا لِلَّهِ الدِّینُ الْخَالِصُ وَالَّذِینَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِهِ أَوْلِیَاءَ مَا نَعْبُدُهُمْ إِلا لِیُقَرِّبُونَا إِلَى اللَّهِ زُلْفَى إِنَّ اللَّهَ یَحْکُمُ بَیْنَهُمْ فِی مَا هُمْ فِیهِ یَخْتَلِفُونَ إِنَّ اللَّهَ لا یَهْدِی مَنْ هُوَ کَاذِبٌ کَفَّارٌ ﴿٣﴾ لَوْ أَرَادَ اللَّهُ أَنْ یَتَّخِذَ وَلَدًا لاصْطَفَى مِمَّا یَخْلُقُ مَا یَشَاءُ سُبْحَانَهُ هُوَ اللَّهُ الْوَاحِدُ الْقَهَّارُ ﴿۴﴾ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالأرْضَ بِالْحَقِّ یُکَوِّرُ اللَّیْلَ عَلَى النَّهَارِ وَیُکَوِّرُ النَّهَارَ عَلَى اللَّیْلِ وَسَخَّرَ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ کُلٌّ یَجْرِی لأجَلٍ مُسَمًّى أَلا هُوَ الْعَزِیزُ الْغَفَّارُ ﴿۵﴾ خَلَقَکُمْ مِنْ نَفْسٍ وَاحِدَهٍ ثُمَّ جَعَلَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَأَنْزَلَ لَکُمْ مِنَ الأنْعَامِ ثَمَانِیَهَ أَزْوَاجٍ یَخْلُقُکُمْ فِی بُطُونِ أُمَّهَاتِکُمْ خَلْقًا مِنْ بَعْدِ خَلْقٍ فِی ظُلُمَاتٍ ثَلاثٍ ذَلِکُمُ اللَّهُ رَبُّکُمْ لَهُ الْمُلْکُ لا إِلَهَ إِلا هُوَ فَأَنَّى تُصْرَفُونَ ﴿۶﴾ إِنْ تَکْفُرُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَنِیٌّ عَنْکُمْ وَلا یَرْضَى لِعِبَادِهِ الْکُفْرَ وَإِنْ تَشْکُرُوا یَرْضَهُ لَکُمْ وَلا تَزِرُ وَازِرَهٌ وِزْرَ أُخْرَى ثُمَّ إِلَى رَبِّکُمْ مَرْجِعُکُمْ فَیُنَبِّئُکُمْ بِمَا کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ إِنَّهُ عَلِیمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ ﴿٧﴾ وَإِذَا مَسَّ الإنْسَانَ ضُرٌّ دَعَا رَبَّهُ مُنِیبًا إِلَیْهِ ثُمَّ إِذَا خَوَّلَهُ نِعْمَهً مِنْهُ نَسِیَ مَا کَانَ یَدْعُو إِلَیْهِ مِنْ قَبْلُ وَجَعَلَ لِلَّهِ أَنْدَادًا لِیُضِلَّ عَنْ سَبِیلِهِ قُلْ تَمَتَّعْ بِکُفْرِکَ قَلِیلا إِنَّکَ مِنْ أَصْحَابِ النَّارِ ﴿٨﴾ أَمَّنْ هُوَ قَانِتٌ آنَاءَ اللَّیْلِ سَاجِدًا وَقَائِمًا یَحْذَرُ الآخِرَهَ وَیَرْجُو رَحْمَهَ رَبِّهِ قُلْ هَلْ یَسْتَوِی الَّذِینَ یَعْلَمُونَ وَالَّذِینَ لا یَعْلَمُونَ إِنَّمَا یَتَذَکَّرُ أُولُو الألْبَابِ ﴿٩﴾ قُلْ یَا عِبَادِ الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا رَبَّکُمْ لِلَّذِینَ أَحْسَنُوا فِی هَذِهِ الدُّنْیَا حَسَنَهٌ وَأَرْضُ اللَّهِ وَاسِعَهٌ إِنَّمَا یُوَفَّى الصَّابِرُونَ أَجْرَهُمْ بِغَیْرِ حِسَابٍ ﴿١٠﴾ قُلْ إِنِّی أُمِرْتُ أَنْ أَعْبُدَ اللَّهَ مُخْلِصًا لَهُ الدِّینَ ﴿١١﴾ وَأُمِرْتُ لأنْ أَکُونَ أَوَّلَ الْمُسْلِمِینَ ﴿١٢﴾ قُلْ إِنِّی أَخَافُ إِنْ عَصَیْتُ رَبِّی عَذَابَ یَوْمٍ عَظِیمٍ ﴿١٣﴾ قُلِ اللَّهَ أَعْبُدُ مُخْلِصًا لَهُ دِینِی ﴿١۴﴾ فَاعْبُدُوا مَا شِئْتُمْ مِنْ دُونِهِ قُلْ إِنَّ الْخَاسِرِینَ الَّذِینَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ وَأَهْلِیهِمْ یَوْمَ الْقِیَامَهِ أَلا ذَلِکَ هُوَ الْخُسْرَانُ الْمُبِینُ ﴿١۵﴾ لَهُمْ مِنْ فَوْقِهِمْ ظُلَلٌ مِنَ النَّارِ وَمِنْ تَحْتِهِمْ ظُلَلٌ ذَلِکَ یُخَوِّفُ اللَّهُ بِهِ عِبَادَهُ یَا عِبَادِ فَاتَّقُونِ ﴿١۶﴾ وَالَّذِینَ اجْتَنَبُوا الطَّاغُوتَ أَنْ یَعْبُدُوهَا وَأَنَابُوا إِلَى اللَّهِ لَهُمُ الْبُشْرَى فَبَشِّرْ عِبَادِی ﴿١٧﴾ الَّذِینَ یَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَیَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ أُولَئِکَ الَّذِینَ هَدَاهُمُ اللَّهُ وَأُولَئِکَ هُمْ أُولُو الألْبَابِ ﴿١٨﴾ أَفَمَنْ حَقَّ عَلَیْهِ کَلِمَهُ الْعَذَابِ أَفَأَنْتَ تُنْقِذُ مَنْ فِی النَّارِ ﴿١٩﴾ لَکِنِ الَّذِینَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ لَهُمْ غُرَفٌ مِنْ فَوْقِهَا غُرَفٌ مَبْنِیَّهٌ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الأنْهَارُ وَعْدَ اللَّهِ لا یُخْلِفُ اللَّهُ الْمِیعَادَ ﴿٢٠﴾ أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ أَنْزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَسَلَکَهُ یَنَابِیعَ فِی الأرْضِ ثُمَّ یُخْرِجُ بِهِ زَرْعًا مُخْتَلِفًا أَلْوَانُهُ ثُمَّ یَهِیجُ فَتَرَاهُ مُصْفَرًّا ثُمَّ یَجْعَلُهُ حُطَامًا إِنَّ فِی ذَلِکَ لَذِکْرَى لأولِی الألْبَابِ ﴿٢١﴾ أَفَمَنْ شَرَحَ اللَّهُ صَدْرَهُ لِلإسْلامِ فَهُوَ عَلَى نُورٍ مِنْ رَبِّهِ فَوَیْلٌ لِلْقَاسِیَهِ قُلُوبُهُمْ مِنْ ذِکْرِ اللَّهِ أُولَئِکَ فِی ضَلالٍ مُبِینٍ ﴿٢٢﴾ اللَّهُ نَزَّلَ أَحْسَنَ الْحَدِیثِ کِتَابًا مُتَشَابِهًا مَثَانِیَ تَقْشَعِرُّ مِنْهُ جُلُودُ الَّذِینَ یَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ ثُمَّ تَلِینُ جُلُودُهُمْ وَقُلُوبُهُمْ إِلَى ذِکْرِ اللَّهِ ذَلِکَ هُدَى اللَّهِ یَهْدِی بِهِ مَنْ یَشَاءُ وَمَنْ یُضْلِلِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِنْ هَادٍ ﴿٢٣﴾ أَفَمَنْ یَتَّقِی بِوَجْهِهِ سُوءَ الْعَذَابِ یَوْمَ الْقِیَامَهِ وَقِیلَ لِلظَّالِمِینَ ذُوقُوا مَا کُنْتُمْ تَکْسِبُونَ ﴿٢۴﴾ کَذَّبَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ فَأَتَاهُمُ الْعَذَابُ مِنْ حَیْثُ لا یَشْعُرُونَ ﴿٢۵﴾ فَأَذَاقَهُمُ اللَّهُ الْخِزْیَ فِی الْحَیَاهِ الدُّنْیَا وَلَعَذَابُ الآخِرَهِ أَکْبَرُ لَوْ کَانُوا یَعْلَمُونَ ﴿٢۶﴾ وَلَقَدْ ضَرَبْنَا لِلنَّاسِ فِی هَذَا الْقُرْآنِ مِنْ کُلِّ مَثَلٍ لَعَلَّهُمْ یَتَذَکَّرُونَ ﴿٢٧﴾ قُرْآنًا عَرَبِیًّا غَیْرَ ذِی عِوَجٍ لَعَلَّهُمْ یَتَّقُونَ ﴿٢٨﴾ ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلا رَجُلا فِیهِ شُرَکَاءُ مُتَشَاکِسُونَ وَرَجُلا سَلَمًا لِرَجُلٍ هَلْ یَسْتَوِیَانِ مَثَلا الْحَمْدُ لِلَّهِ بَلْ أَکْثَرُهُمْ لا یَعْلَمُونَ ﴿٢٩﴾ إِنَّکَ مَیِّتٌ وَإِنَّهُمْ مَیِّتُونَ ﴿٣٠﴾ ثُمَّ إِنَّکُمْ یَوْمَ الْقِیَامَهِ عِنْدَ رَبِّکُمْ تَخْتَصِمُونَ ﴿٣١﴾ فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ کَذَبَ عَلَى اللَّهِ وَکَذَّبَ بِالصِّدْقِ إِذْ جَاءَهُ أَلَیْسَ فِی جَهَنَّمَ مَثْوًى لِلْکَافِرِینَ ﴿٣٢﴾ وَالَّذِی جَاءَ بِالصِّدْقِ وَصَدَّقَ بِهِ أُولَئِکَ هُمُ الْمُتَّقُونَ ﴿٣٣﴾ لَهُمْ مَا یَشَاءُونَ عِنْدَ رَبِّهِمْ ذَلِکَ جَزَاءُ الْمُحْسِنِینَ ﴿٣۴﴾ لِیُکَفِّرَ اللَّهُ عَنْهُمْ أَسْوَأَ الَّذِی عَمِلُوا وَیَجْزِیَهُمْ أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ الَّذِی کَانُوا یَعْمَلُونَ ﴿٣۵﴾ أَلَیْسَ اللَّهُ بِکَافٍ عَبْدَهُ وَیُخَوِّفُونَکَ بِالَّذِینَ مِنْ دُونِهِ وَمَنْ یُضْلِلِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِنْ هَادٍ ﴿٣۶﴾ وَمَنْ یَهْدِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِنْ مُضِلٍّ أَلَیْسَ اللَّهُ بِعَزِیزٍ ذِی انْتِقَامٍ ﴿٣٧﴾ وَلَئِنْ سَأَلْتَهُمْ مَنْ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالأرْضَ لَیَقُولُنَّ اللَّهُ قُلْ أَفَرَأَیْتُمْ مَا تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ إِنْ أَرَادَنِیَ اللَّهُ بِضُرٍّ هَلْ هُنَّ کَاشِفَاتُ ضُرِّهِ أَوْ أَرَادَنِی بِرَحْمَهٍ هَلْ هُنَّ مُمْسِکَاتُ رَحْمَتِهِ قُلْ حَسْبِیَ اللَّهُ عَلَیْهِ یَتَوَکَّلُ الْمُتَوَکِّلُونَ ﴿٣٨﴾ قُلْ یَا قَوْمِ اعْمَلُوا عَلَى مَکَانَتِکُمْ إِنِّی عَامِلٌ فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ ﴿٣٩﴾ مَنْ یَأْتِیهِ عَذَابٌ یُخْزِیهِ وَیَحِلُّ عَلَیْهِ عَذَابٌ مُقِیمٌ ﴿۴٠﴾ إِنَّا أَنْزَلْنَا عَلَیْکَ الْکِتَابَ لِلنَّاسِ بِالْحَقِّ فَمَنِ اهْتَدَى فَلِنَفْسِهِ وَمَنْ ضَلَّ فَإِنَّمَا یَضِلُّ عَلَیْهَا وَمَا أَنْتَ عَلَیْهِمْ بِوَکِیلٍ ﴿۴١﴾ اللَّهُ یَتَوَفَّى الأنْفُسَ حِینَ مَوْتِهَا وَالَّتِی لَمْ تَمُتْ فِی مَنَامِهَا فَیُمْسِکُ الَّتِی قَضَى عَلَیْهَا الْمَوْتَ وَیُرْسِلُ الأخْرَى إِلَى أَجَلٍ مُسَمًّى إِنَّ فِی ذَلِکَ لآیَاتٍ لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ ﴿۴٢﴾ أَمِ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ شُفَعَاءَ قُلْ أَوَلَوْ کَانُوا لا یَمْلِکُونَ شَیْئًا وَلا یَعْقِلُونَ ﴿۴٣﴾ قُلْ لِلَّهِ الشَّفَاعَهُ جَمِیعًا لَهُ مُلْکُ السَّمَاوَاتِ وَالأرْضِ ثُمَّ إِلَیْهِ تُرْجَعُونَ ﴿۴۴﴾ وَإِذَا ذُکِرَ اللَّهُ وَحْدَهُ اشْمَأَزَّتْ قُلُوبُ الَّذِینَ لا یُؤْمِنُونَ بِالآخِرَهِ وَإِذَا ذُکِرَ الَّذِینَ مِنْ دُونِهِ إِذَا هُمْ یَسْتَبْشِرُونَ ﴿۴۵﴾ قُلِ اللَّهُمَّ فَاطِرَ السَّمَاوَاتِ وَالأرْضِ عَالِمَ الْغَیْبِ وَالشَّهَادَهِ أَنْتَ تَحْکُمُ بَیْنَ عِبَادِکَ فِی مَا کَانُوا فِیهِ یَخْتَلِفُونَ ﴿۴۶﴾ وَلَوْ أَنَّ لِلَّذِینَ ظَلَمُوا مَا فِی الأرْضِ جَمِیعًا وَمِثْلَهُ مَعَهُ لافْتَدَوْا بِهِ مِنْ سُوءِ الْعَذَابِ یَوْمَ الْقِیَامَهِ وَبَدَا لَهُمْ مِنَ اللَّهِ مَا لَمْ یَکُونُوا یَحْتَسِبُونَ ﴿۴٧﴾ وَبَدَا لَهُمْ سَیِّئَاتُ مَا کَسَبُوا وَحَاقَ بِهِمْ مَا کَانُوا بِهِ یَسْتَهْزِئُونَ ﴿۴٨﴾ فَإِذَا مَسَّ الإنْسَانَ ضُرٌّ دَعَانَا ثُمَّ إِذَا خَوَّلْنَاهُ نِعْمَهً مِنَّا قَالَ إِنَّمَا أُوتِیتُهُ عَلَى عِلْمٍ بَلْ هِیَ فِتْنَهٌ وَلَکِنَّ أَکْثَرَهُمْ لا یَعْلَمُونَ ﴿۴٩﴾ قَدْ قَالَهَا الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ فَمَا أَغْنَى عَنْهُمْ مَا کَانُوا یَکْسِبُونَ ﴿۵٠﴾ فَأَصَابَهُمْ سَیِّئَاتُ مَا کَسَبُوا وَالَّذِینَ ظَلَمُوا مِنْ هَؤُلاءِ سَیُصِیبُهُمْ سَیِّئَاتُ مَا کَسَبُوا وَمَا هُمْ بِمُعْجِزِینَ ﴿۵١﴾ أَوَلَمْ یَعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ یَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ یَشَاءُ وَیَقْدِرُ إِنَّ فِی ذَلِکَ لآیَاتٍ لِقَوْمٍ یُؤْمِنُونَ ﴿۵٢﴾ قُلْ یَا عِبَادِیَ الَّذِینَ أَسْرَفُوا عَلَى أَنْفُسِهِمْ لا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَهِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِیعًا إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ ﴿۵٣﴾ وَأَنِیبُوا إِلَى رَبِّکُمْ وَأَسْلِمُوا لَهُ مِنْ قَبْلِ أَنْ یَأْتِیَکُمُ الْعَذَابُ ثُمَّ لا تُنْصَرُونَ ﴿۵۴﴾ وَاتَّبِعُوا أَحْسَنَ مَا أُنْزِلَ إِلَیْکُمْ مِنْ رَبِّکُمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ یَأْتِیَکُمُ الْعَذَابُ بَغْتَهً وَأَنْتُمْ لا تَشْعُرُونَ ﴿۵۵﴾ أَنْ تَقُولَ نَفْسٌ یَا حَسْرَتَا عَلَى مَا فَرَّطْتُ فِی جَنْبِ اللَّهِ وَإِنْ کُنْتُ لَمِنَ السَّاخِرِینَ ﴿۵۶﴾ أَوْ تَقُولَ لَوْ أَنَّ اللَّهَ هَدَانِی لَکُنْتُ مِنَ الْمُتَّقِینَ ﴿۵٧﴾ أَوْ تَقُولَ حِینَ تَرَى الْعَذَابَ لَوْ أَنَّ لِی کَرَّهً فَأَکُونَ مِنَ الْمُحْسِنِینَ ﴿۵٨﴾ بَلَى قَدْ جَاءَتْکَ آیَاتِی فَکَذَّبْتَ بِهَا وَاسْتَکْبَرْتَ وَکُنْتَ مِنَ الْکَافِرِینَ ﴿۵٩﴾ وَیَوْمَ الْقِیَامَهِ تَرَى الَّذِینَ کَذَبُوا عَلَى اللَّهِ وُجُوهُهُمْ مُسْوَدَّهٌ أَلَیْسَ فِی جَهَنَّمَ مَثْوًى لِلْمُتَکَبِّرِینَ ﴿۶٠﴾ وَیُنَجِّی اللَّهُ الَّذِینَ اتَّقَوْا بِمَفَازَتِهِمْ لا یَمَسُّهُمُ السُّوءُ وَلا هُمْ یَحْزَنُونَ ﴿۶١﴾ اللَّهُ خَالِقُ کُلِّ شَیْءٍ وَهُوَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ وَکِیلٌ ﴿۶٢﴾ لَهُ مَقَالِیدُ السَّمَاوَاتِ وَالأرْضِ وَالَّذِینَ کَفَرُوا بِآیَاتِ اللَّهِ أُولَئِکَ هُمُ الْخَاسِرُونَ ﴿۶٣﴾ قُلْ أَفَغَیْرَ اللَّهِ تَأْمُرُونِّی أَعْبُدُ أَیُّهَا الْجَاهِلُونَ ﴿۶۴﴾ وَلَقَدْ أُوحِیَ إِلَیْکَ وَإِلَى الَّذِینَ مِنْ قَبْلِکَ لَئِنْ أَشْرَکْتَ لَیَحْبَطَنَّ عَمَلُکَ وَلَتَکُونَنَّ مِنَ الْخَاسِرِینَ ﴿۶۵﴾ بَلِ اللَّهَ فَاعْبُدْ وَکُنْ مِنَ الشَّاکِرِینَ ﴿۶۶﴾ وَمَا قَدَرُوا اللَّهَ حَقَّ قَدْرِهِ وَالأرْضُ جَمِیعًا قَبْضَتُهُ یَوْمَ الْقِیَامَهِ وَالسَّماوَاتُ مَطْوِیَّاتٌ بِیَمِینِهِ سُبْحَانَهُ وَتَعَالَى عَمَّا یُشْرِکُونَ ﴿۶٧﴾ وَنُفِخَ فِی الصُّورِ فَصَعِقَ مَنْ فِی السَّمَاوَاتِ وَمَنْ فِی الأرْضِ إِلا مَنْ شَاءَ اللَّهُ ثُمَّ نُفِخَ فِیهِ أُخْرَى فَإِذَا هُمْ قِیَامٌ یَنْظُرُونَ ﴿۶٨﴾ وَأَشْرَقَتِ الأرْضُ بِنُورِ رَبِّهَا وَوُضِعَ الْکِتَابُ وَجِیءَ بِالنَّبِیِّینَ وَالشُّهَدَاءِ وَقُضِیَ بَیْنَهُمْ بِالْحَقِّ وَهُمْ لا یُظْلَمُونَ ﴿۶٩﴾ وَوُفِّیَتْ کُلُّ نَفْسٍ مَا عَمِلَتْ وَهُوَ أَعْلَمُ بِمَا یَفْعَلُونَ ﴿٧٠﴾ وَسِیقَ الَّذِینَ کَفَرُوا إِلَى جَهَنَّمَ زُمَرًا حَتَّى إِذَا جَاءُوهَا فُتِحَتْ أَبْوَابُهَا وَقَالَ لَهُمْ خَزَنَتُهَا أَلَمْ یَأْتِکُمْ رُسُلٌ مِنْکُمْ یَتْلُونَ عَلَیْکُمْ آیَاتِ رَبِّکُمْ وَیُنْذِرُونَکُمْ لِقَاءَ یَوْمِکُمْ هَذَا قَالُوا بَلَى وَلَکِنْ حَقَّتْ کَلِمَهُ الْعَذَابِ عَلَى الْکَافِرِینَ ﴿٧١﴾ قِیلَ ادْخُلُوا أَبْوَابَ جَهَنَّمَ خَالِدِینَ فِیهَا فَبِئْسَ مَثْوَى الْمُتَکَبِّرِینَ ﴿٧٢﴾ وَسِیقَ الَّذِینَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ إِلَى الْجَنَّهِ زُمَرًا حَتَّى إِذَا جَاءُوهَا وَفُتِحَتْ أَبْوَابُهَا وَقَالَ لَهُمْ خَزَنَتُهَا سَلامٌ عَلَیْکُمْ طِبْتُمْ فَادْخُلُوهَا خَالِدِینَ ﴿٧٣﴾ وَقَالُوا الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی صَدَقَنَا وَعْدَهُ وَأَوْرَثَنَا الأرْضَ نَتَبَوَّأُ مِنَ الْجَنَّهِ حَیْثُ نَشَاءُ فَنِعْمَ أَجْرُ الْعَامِلِینَ ﴿٧۴﴾ وَتَرَى الْمَلائِکَهَ حَافِّینَ مِنْ حَوْلِ الْعَرْشِ یُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَقُضِیَ بَیْنَهُمْ بِالْحَقِّ وَقِیلَ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ ﴿٧۵﴾
به نام خداوند رحمتگر مهربان
نازل شدن [این کتاب] از جانب خداى شکست ناپذیر سنجیدهکار است«1»
ما [این] کتاب را به حق به سوى تو فرود آوردیم پس خدا را در حالى که اعتقاد [خود] را براى او خالصکنندهاى عبادت کن«2»
آگاه باشید آیین پاک از آن خداست و کسانى که به جاى او دوستانى براى خود گرفتهاند [به این بهانه که] ما آنها را جز براى اینکه ما را هر چه بیشتر به خدا نزدیک گردانند نمىپرستیم البته خدا میان آنان در باره آنچه که بر سر آن اختلاف دارند داورى خواهد کرد در حقیقت خدا آن کسى را که دروغپرداز ناسپاس است هدایت نمىکند«3»
اگر خدا مىخواست براى خود فرزندى بگیرد قطعا از [میان] آنچه خلق مىکند آنچه را مىخواست برمىگزید منزه است او اوست خداى یگانه قهار«4»
آسمانها و زمین را به حق آفرید شب را به روز درمىپیچد و روز را به شب درمىپیچد و آفتاب و ماه را تسخیر کرد هر کدام تا مدتى معین روانند آگاه باش که او همان شکست ناپذیر آمرزنده است«5»
شما را از نفسى واحد آفرید سپس جفتش را از آن قرار داد و براى شما از دامها هشت قسم پدید آورد شما را در شکمهاى مادرانتان آفرینشى پس از آفرینشى [دیگر] در تاریکیهاى سه گانه [مشیمه و رحم و شکم] خلق کرد این است خدا پروردگار شما فرمانروایى [و حکومت مطلق] از آن اوست خدایى جز او نیست پس چگونه [و کجا از حق] برگردانیده مىشوید«6»
اگر کفر ورزید خدا از شما سخت بىنیاز است و براى بندگانش کفران را خوش نمىدارد و اگر سپاس دارید آن را براى شما مىپسندد و هیچ بردارندهاى بار [گناه] دیگرى را برنمىدارد آنگاه بازگشت شما به سوى پروردگارتان است و شما را به آنچه مىکردید خبر خواهد داد که او به راز دلها داناست«7»
و چون به انسان آسیبى رسد پروردگارش را در حالى که به سوى او بازگشت کننده است مىخواند سپس چون او را از جانب خود نعمتى عطا کند آن [مصیبتى] را که در رفع آن پیشتر به درگاه او دعا مىکرد فراموش مى نماید و براى خدا همتایانى قرار مىدهد تا [خود و دیگران را] از راه او گمراه گرداند بگو به کفرت اندکى برخوردار شو که تو از اهل آتشى«8»
[آیا چنین کسى بهتر است] یا آن کسى که او در طول شب در سجده و قیام اطاعت [خدا] مىکند [و] از آخرت مىترسد و رحمت پروردگارش را امید دارد بگو آیا کسانى که مىدانند و کسانى که نمىدانند یکسانند تنها خردمندانند که پندپذیرند«9»
بگو اى بندگان من که ایمان آوردهاید از پروردگارتان پروا بدارید براى کسانى که در این دنیا خوبى کردهاند نیکى خواهد بود و زمین خدا فراخ است بىتردید شکیبایان پاداش خود را بىحساب [و] به تمام خواهند یافت«10»
بگو من مامورم که خدا را در حالى که آیینم را براى او خالص گردانیده ام بپرستم«11»
و مامورم که نخستین مسلمانان باشم«12»
بگو من اگر به پروردگارم عصیان ورزم از عذاب روزى هولناک مىترسم«13»
بگو خدا را مىپرستم در حالى که دینم را براى او بىآلایش مىگردانم«14»
پس هر چه را غیر از او مىخواهید بپرستید [ولى به آنان] بگو زیانکاران در حقیقت کسانىاند که به خود و کسانشان در روز قیامت زیان رساندهاند آرى این همان خسران آشکار است«15»
آنها از بالاى سرشان چترهایى از آتش خواهند داشت و از زیر پایشان [نیز] طبقهایى [آتشین است] این [کیفرى] است که خدا بندگانش را به آن بیم مىدهد اى بندگان من از من بترسید«16»
و[لى] آنان که خود را از طاغوت به دور مىدارند تا مبادا او را بپرستند و به سوى خدا بازگشته اند آنان را مژده باد پس بشارت ده به آن بندگان من که«17»
به سخن گوش فرامىدهند و بهترین آن را پیروى مىکنند اینانند که خدایشان راه نموده و اینانند همان خردمندان«18»
پس آیا کسى که فرمان عذاب بر او واجب آمده [کجا روى رهایى دارد] آیا تو کسى را که در آتش است مىرهانى«19»
لیکن کسانى که از پروردگارشان پروا داشتند براى ایشان غرفههایى است که بالاى آنها غرفههایى [دیگر] بنا شده است نهرها از زیر آن روان است وعده خداست خدا خلاف وعده نمىکند«20»
مگر ندیدهاى که خدا از آسمان آبى فرود آورد پس آن را به چشمههایى که در [طبقات زیرین] زمین است راه داد آنگاه به وسیله آن کشتزارى را که رنگهاى آن گوناگون است بیرون مىآورد سپس خشک مىگردد آنگاه آن را زرد مىبینى سپس خاشاکش مىگرداند قطعا در این [دگرگونیها] براى صاحبان خرد عبرتى است«21»
پس آیا کسى که خدا سینهاش را براى [پذیرش] اسلام گشاده و [در نتیجه] برخوردار از نورى از جانب پروردگارش مىباشد [همانند فرد تاریکدل است] پس واى بر آنان که از سختدلى یاد خدا نمى کنند اینانند که در گمراهى آشکارند«22»
خدا زیباترین سخن را [به صورت] کتابى متشابه متضمن وعد و وعید نازل کرده است آنان که از پروردگارشان مىهراسند پوست بدنشان از آن به لرزه مىافتد سپس پوستشان و دلشان به یاد خدا نرم مىگردد این است هدایت خدا هر که را بخواهد به آن راه نماید و هر که را خدا گمراه کند او را راهبرى نیست«23»
پس آیا آن کس که [به جاى دستها] با چهره خود گزند عذاب را روز قیامت دفع مىکند [مانند کسى است که از عذاب ایمن است] و به ستمگران گفته مىشود آنچه را که دستاوردتان بوده است بچشید«24»
کسانى [هم] که پیش از آنان بودند به تکذیب پرداختند و از آنجا که حدس نمىزدند عذاب برایشان آمد«25»
پس خدا در زندگى دنیا رسوایى را به آنان چشانید و اگر مىدانستند قطعا عذاب آخرت بزرگتر است«26»
و در این قرآن از هر گونه مثلى براى مردم آوردیم باشد که آنان پندگیرند«27»
قرآنى عربى بىهیچ کژى باشد که آنان راه تقوا پویند«28»
خدا مثلى زده است مردى است که چند خواجه ناسازگار در [مالکیت] او شرکت دارند [و هر یک او را به کارى مىگمارند] و مردى است که تنها فرمانبر یک مرد است آیا این دو در مثل یکسانند سپاس خداى را [نه] بلکه بیشترشان نمىدانند«29»
قطعا تو خواهى مرد و آنان [نیز] خواهند مرد«30»
سپس شما روز قیامت پیش پروردگارتان مجادله خواهید کرد«31»
پس کیست ستمگرتر از آن کس که بر خدا دروغ بست و [سخن] راست را چون به سوى او آمد دروغ پنداشت آیا جاى کافران در جهنم نیست«32»
و آن کس که راستى آورد و آن را باور نمود آنانند که خود پرهیزگارانند«33»
براى آنان هر چه بخواهند پیش پروردگارشان خواهد بود این است پاداش نیکوکاران«34»
تا خدا بدترین عملى را که کردهاند از ایشان بزداید و آنان را به بهترین کارى که مىکردهاند پاداش دهد«35»
آیا خدا کفایتکننده بندهاش نیست و [کافران] تو را از آنها که غیر اویند مىترسانند و هر که را خدا گمراه گرداند برایش راهبرى نیست«36»
و هر که را خدا هدایت کند گمراه کنندهاى ندارد مگر خدا نیست که نیرومند کیفرخواه است«37»
و اگر از آنها بپرسى چه کسى آسمانها و زمین را خلق کرده قطعا خواهند گفت خدا بگو [هان] چه تصور مىکنید اگر خدا بخواهد صدمهاى به من برساند آیا آنچه را به جاى خدا مىخوانید مىتوانند صدمه او را برطرف کنند یا اگر او رحمتى براى من اراده کند آیا آنها مىتوانند رحمتش را بازدارند بگو خدا مرا بس است اهل توکل تنها بر او توکل مىکنند«38»
بگو اى قوم من شما بر حسب امکانات خود عمل کنید من [نیز] عمل مىکنم پس به زودى خواهید دانست«39»
[که] چه کس را عذابى که رسوایش کند خواهد آمد و عذابى پایدار بر او نازل مىشود«40»
ما این کتاب را براى [رهبرى] مردم به حق بر تو فروفرستادیم پس هر کس هدایت شود به سود خود اوست و هر کس بیراهه رود تنها به زیان خودش گمراه مىشود و تو بر آنها وکیل نیستى«41»
خدا روح مردم را هنگام مرگشان به تمامى باز مىستاند و [نیز] روحى را که در [موقع] خوابش نمرده است [قبض مىکند] پس آن [نفسى] را که مرگ را بر او واجب کرده نگاه مىدارد و آن دیگر [نفسها] را تا هنگامى معین [به سوى زندگى دنیا] بازپس مىفرستد قطعا در این [امر] براى مردمى که مىاندیشند نشانههایى [از قدرت خدا]ست«42»
آیا غیر از خدا شفاعتگرانى براى خود گرفتهاند بگو آیا هر چند اختیار چیزى را نداشته باشند و نیندیشند«43»
بگو شفاعت یکسره از آن خداست فرمانروایى آسمانها و زمین خاص اوست سپس به سوى او باز گردانیده مىشوید«44»
و چون خدا به تنهایى یاد شود دلهاى کسانى که به آخرت ایمان ندارند منزجر مىگردد و چون کسانى غیر از او یاد شوند بناگاه آنان شادمانى مىکنند«45»
بگو بار الها اى پدیدآورنده آسمانها و زمین [اى] داناى نهان و آشکار تو خود در میان بندگانت بر سر آنچه اختلاف مىکردند داورى مىکنى«46»
و اگر آنچه در زمین است یکسره براى کسانى که ظلم کردهاند باشد و نظیرش [نیز] با آن باشد قطعا [همه] آن را براى رهایى خودشان از سختى عذاب روز قیامت خواهند داد و آنچه تصور[ش را] نمىکردند از جانب خدا بر ایشان آشکار مىگردد«47»
و [نتیجه] گناهانى که مرتکب شدهاند برایشان ظاهر مىشود و آنچه را که بدان ریشخند مىکردند آنها را فرا مىگیرد«48»
و چون انسان را آسیبى رسد ما را فرا مىخواند سپس چون نعمتى از جانب خود به او عطا کنیم مىگوید تنها آن را به دانش خود یافتهام نه چنان است بلکه آن آزمایشى است ولى بیشترشان نمىدانند«49»
قطعا کسانى که پیش از آنان بودند [نیز] این [سخن] را گفتند و آنچه به دست آورده بودند کارى برایشان نکرد«50»
تا [آنکه] کیفر آنچه مرتکب شده بودند بدیشان رسید و کسانى از این [گروه] که ستم کردهاند به زودى نتایج سوء آنچه مرتکب شدهاند بدیشان خواهد رسید و آنان درماندهکننده [ما] نیستند«51»
آیا ندانستهاند که خداست که روزى را براى هر کس که بخواهد گشاده یا تنگ مىگرداند قطعا در این [اندازهگیرى] براى مردمى که ایمان دارند نشانه هایى [از حکمت] است«52»
بگو اى بندگان من که بر خویشتن زیادهروى روا داشتهاید از رحمت خدا نومید مشوید در حقیقت خدا همه گناهان را مىآمرزد که او خود آمرزنده مهربان است«53»
و پیش از آنکه شما را عذاب در رسد و دیگر یارى نشوید به سوى پروردگارتان بازگردید و تسلیم او شوید«54»
و پیش از آنکه به طور ناگهانى و در حالى که حدس نمىزنید شما را عذاب دررسد نیکوترین چیزى را که از جانب پروردگارتان به سوى شما نازل آمده است پیروى کنید«55»
تا آنکه [مبادا] کسى بگوید دریغا بر آنچه در حضور خدا کوتاهى ورزیدم بىتردید من از ریشخندکنندگان بودم«56»
یا بگوید اگر خدایم هدایت مىکرد مسلما از پرهیزگاران بودم«57»
یا چون عذاب را ببیند بگوید کاش مرا برگشتى بود تا از نیکوکاران مىشدم«58»
[به او گویند] آرى نشانههاى من بر تو آمد و آنها را تکذیب کردى و تکبر ورزیدى و از [جمله] کافران شدى«59»
و روز قیامت کسانى را که بر خدا دروغ بستهاند رو سیاه مىبینى آیا جاى سرکشان در جهنم نیست«60»
و خدا کسانى را که تقوا پیشه کردهاند به [پاس] کارهایى که مایه رستگارىشان بوده نجات مىدهد عذاب به آنان نمىرسد و غمگین نخواهند گردید «61»
خدا آفریدگار هر چیزى است و اوست که بر هر چیز نگهبان است«62»
کلیدهاى آسمان و زمین از آن اوست و کسانى که نشانههاى خدا را انکار کردند آنانند که زیانکارانند«63»
بگو اى نادانان آیا مرا وادار مىکنید که جز خدا را بپرستم«64»
و قطعا به تو و به کسانى که پیش از تو بودند وحى شده است اگر شرک ورزى حتما کردارت تباه و مسلما از زیانکاران خواهى شد«65»
بلکه خدا را بپرست و از سپاسگزاران باش«66»
و خدا را آنچنان که باید به بزرگى نشناختهاند و حال آنکه روز قیامت زمین یکسره در قبضه [قدرت] اوست و آسمانها در پیچیده به دست اوست او منزه است و برتر است از آنچه [با وى] شریک مىگردانند«67»
و در صور دمیده مىشود پس هر که در آسمانها و هر که در زمین است بیهوش درمىافتد مگر کسى که خدا بخواهد سپس بار دیگر در آن دمیده مىشود و بناگاه آنان بر پاى ایستاده مىنگرند«68»
و زمین به نور پروردگارش روشن گردد و کارنامه [اعمال در میان] نهاده شود و پیامبران و شاهدان را بیاورند و میانشان به حق داورى گردد و مورد ستم قرار نگیرند«69»
و هر کسى [نتیجه] آنچه انجام داده است به تمام بیابد و او به آنچه مىکنند داناتر است«70»
و کسانى که کافر شدهاند گروه گروه به سوى جهنم رانده شوند تا چون بدان رسند درهاى آن [به رویشان] گشوده گردد و نگهبانانش به آنان گویند مگر فرستادگانى از خودتان بر شما نیامدند که آیات پروردگارتان را بر شما بخوانند و به دیدار چنین روزى شما را هشدار دهند گویند چرا ولى فرمان عذاب بر کافران واجب آمد«71»
و گفته شود از درهاى دوزخ درآیید جاودانه در آن بمانید وه چه بد [جایى] است جاى سرکشان«72»
و کسانى که از پروردگارشان پروا داشتهاند گروه گروه به سوى بهشت سوق داده شوند تا چون بدان رسند و درهاى آن [به رویشان] گشوده گردد و نگهبانان آن به ایشان گویند سلام بر شما خوش آمدید در آن درآیید [و] جاودانه [بمانید]«73»
و گویند سپاس خدایى را که وعدهاش را بر ما راست گردانید و سرزمین [بهشت] را به ما میراث داد از هر جاى آن باغ [پهناور] که بخواهیم جاى مىگزینیم چه نیک است پاداش عملکنندگان«74»
و فرشتگان را مىبینى که پیرامون عرش به ستایش پروردگار خود تسبیح مىگویند و میانشان به حق داورى مىگردد و گفته مىشود سپاس ویژه پروردگار جهانیان است«75»
آیات مشهور سوره زمر
آیه ۷
«إِن تَکْفُرُوا فَإِنَّ اللَّـهَ غَنِیٌّ عَنکُمْ ۖ وَلَا یَرْضَىٰ لِعِبَادِهِ الْکُفْرَ ۖ وَإِن تَشْکُرُوا یَرْضَهُ لَکُمْ ۗ وَلَا تَزِرُ وَازِرَهٌ وِزْرَ أُخْرَىٰ ۗ ثُمَّ إِلَىٰ رَبِّکُم مَّرْجِعُکُمْ فَیُنَبِّئُکُم بِمَا کُنتُمْ تَعْمَلُونَ ۚ إِنَّهُ عَلِیمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ﴿٧﴾»
(اگر کفر ورزید، خدا از شما سخت بىنیاز است و براى بندگانش کفران را خوش نمىدارد، و اگر سپاس دارید آن را براى شما مىپسندد، و هیچ بردارندهاى بار [گناه] دیگرى را برنمىدارد، آنگاه بازگشت شما به سوى پروردگارتان است، و شما را به آنچه مىکردید خبر خواهد داد، که او به راز دلها داناست.)
این آیه عدل الهی را میرساند که احدی حاضر نیست بار گناه دیگری را بر دوش گیرد، هرچند بسیار به او علاقه داشته باشد. این آیه در ادبیات فارسی هم بازتابهایی داشته است، ابیات زیر از حافظ شیرازی نمونهای از آن است:
عیب رندان مکن ای زاهد پاکیزه سرشت
که گناه دگران بر تو نخواهند نوشت
من اگر نیکم و گر بد تو برو خود را باش
هرکسی آن درود عاقبت کار که کشت
آیه ۶
«خَلَقَکُم مِّن نَّفْسٍ وَاحِدَهٍ ثُمَّ جَعَلَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَأَنزَلَ لَکُم مِّنَ الْأَنْعَامِ ثَمَانِیَهَ أَزْوَاجٍ ۚ یَخْلُقُکُمْ فِی بُطُونِ أُمَّهَاتِکُمْ خَلْقًا مِّن بَعْدِ خَلْقٍ فِی ظُلُمَاتٍ ثَلَاثٍ ۚ ذَٰلِکُمُ اللَّـهُ رَبُّکُمْ لَهُ الْمُلْکُ ۖ لَا إِلَـٰهَ إِلَّا هُوَ ۖ فَأَنَّىٰ تُصْرَفُونَ﴿۶﴾»
(شما را از نفسى واحد آفرید، سپس جفتش را از آن قرار داد، و براى شما از دامها هشت قسم پدید آورد. شما را در شکمهاى مادرانتان آفرینشى پس از آفرینشى [دیگر] در تاریکی هاى سه گانه: [مَشیمه و رحم و شکم] خلق کرد. این است خدا، پروردگار شما، فرمانروایى [و حکومت مطلق] از آنِ اوست. خدایى جز او نیست، پس چگونه [و کجا از حق] برگردانیده مىشوید؟)
منظور از تاریکیهای سهگانه در تفسیر المیزان و تفسیر نمونه آمدهاست، با توجه به اشاره صریح قرآن ( فِی بُطُونِ أُمَّهَاتِکُمْ ) منظور از ظلمات ثلاث، تاریکی شکم، رحم و مشیمه(کیسه آب مخصوصی که جنین در آن قرار گرفته) است. اما برخی از مفسرین منظور از تاریکی سهگانه را مشیمه (کیسه آب مخصوص) دانستهاند که جنین در آن قرار دارد و آن کیسه سه پرده ضخیم دارد که بر روی جنین کشیده شدهاست. از این آیه به عنوان یکی از معجزات علمی قرآن یاد میشود.قرائتی در تفسیر نور تاریکیهای سه گانه را گوشت و پوست و خون و هشت زوج را نر و ماده گوسفند و بز و گاو و شتر دانستهاست.
آیه ۱۸
«الَّذِینَ یسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَیتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ ۚأُولَٰئِک الَّذِینَ هَدَاهُمُ اللهُ ۖ وَأُولَٰئِک هُمْ أُولُو الْأَلْبَابِ ﴿۱۸﴾»
(به سخن گوش فرامیدهند و بهترین آن را پیروی میکنند؛ اینانند که خدایشان راه نموده و اینانند همان خردمندان.)
این آیه را بیانگر آزاداندیشی مسلمانان و انتخاب آزاد آنها در مسائل مختلف دانستهاند. آیه به مؤمنان اجازه میدهد سخنان دیگران را مطالعه و بررسی کرده و اهل تحقیق باشند و آنگاه دست به انتخاب بزنند. شهرت این آیه هم به دلیل تشویق آن به آزاداندیشی است. منظور از قول آن است که ارتباطی با عمل داشته باشد و تبعیت از قول احسن،عمل کردن به آن است و احسن القول(بهترین سخن) آن است که انسان را بیشتر به حق برساند وبرای او خیرخواهانه تر باشد. مفاد آیه این است که بندگان خدا طالب حق و رشدند، به هر سخنى که گوش دهند بدین امید گوش مى دهند که در آن حقى بیابند و مى ترسند که در اثر گوش ندادن به آن ، حق از ایشان فوت شود.
آیه ۳۰
«إِنَّک مَیتٌ وَإِنَّهُم مَّیتُونَ ﴿۳۰﴾»
(قطعاً تو خواهی مُرد و آنان(مشرکان وکافران نیز) خواهند مُرد.)
اگرچه خطاب آیه به پیامبر اسلام(ص) است؛ عمومیت قانون مرگ را نسبت به همه انسانها روشن ساخته و مسئله مرگ را از مسائلی میداند که همه انسانها در آن یکسانند و هیچگونه استثنا و تفاوتی در آن وجود ندارد.
آیه ۳۲
وَلَقَدْ أُوحِیَ إِلَیْکَ وَإِلَى الَّذِینَ مِنْ قَبْلِکَ لَئِنْ أَشْرَکْتَ لَیَحْبَطَنَّ عَمَلُکَ وَلَتَکُونَنَّ مِنَ الْخَاسِرِینَ (۳۲)
به تو و همه پیامبران پیشین وحی شده که اگر مشرک شوی، تمام اعمالت تباه میشود و از زیانکاران خواهی بود!
خطاب آیه به پیامبر و دیگر پیامبران خطابی حقیقی است زیرا پیامبران مانند همه مردم مأمور به آوردن ایمان هستند و صرف اینکه انبیاء معصوم به عصمت الهى هستند و با داشتن آن دیگر ممکن نیست معصیت از ایشان سربزند، باعث نمى شود که تکلیف از ایشان ساقط باشد چون در این صورت دیگر معصیت در حقشان تصور نمى شد و عصمت آنان بی معنی بود پسعصمت پیامبران منافات با داشتن اختیار ندارد، و در حقیقت عصمت از شؤون مقام علم است و اختیار از شؤون مقام عمل است به این معنا که هم صدور فعل از جوارح و اعضا صحیح باشد و هم ترک فعل (معصوم به کسى گفته مى شود که بتواند گناه کند، ولى نکند.)
آیه ۴۲
الَلهُ یَتَوَفَّى الْأَنْفُسَ حِینَ مَوْتِهَا وَالَّتِی لَمْ تَمُتْ فِی مَنَامِهَا ۖ فَیُمْسِکُ الَّتِی قَضَىٰ عَلَیْهَا الْمَوْتَ وَیُرْسِلُ الْأُخْرَىٰ إِلَىٰ أَجَلٍ مُسَمًّى ۚ إِنَّ فِی ذَٰلِکَ لَآیَاتٍ لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ
ترجمه:خداوند ارواح را به هنگام مرگ قبض میکند، و ارواحی را که نمردهاند نیز به هنگام خواب میگیرد؛ سپس ارواح کسانی که فرمان مرگشان را صادر کرده نگه میدارد و ارواح دیگری را (که باید زنده بمانند) بازمیگرداند تا سرآمدی معیّن؛ در این امر نشانههای روشنی است برای کسانی که اندیشه میکنند!
توفی به معنای دریافت کامل یک چیز است. ودر مورد مرگ به معنای گرفتن جان به طور کامل است. علامه طباطبایی مفسر بزرگ شیعی انفس را ارواحی میداند که به بدنها تعلق دارند نه مجموعه ارواح و بدنها به این دلیل که که هنگام مرگ روح را خداوند دریافت(قبض)میکند و رابطه اش را با بدن قطع میکند. وی هم چنان از آیه استفاده کرده که نفس موجودی است که غیر بدن است آن گونه که می تواند مستقل از بدن باشد و دیگر این که هم در مرگ و هم در خواب توفی(دریافت نفس) صورت می گیرد با این تفاوت که در مرگ پس از توفی(دریافت نفس) بازگشتی برای نفس نیست ولی در خواب معمولا پس از توفّیِ نفس، بازگشت هست و انسان ازخواب (مرگ موقت و سبک) بیدار می شود.
آیه لا تقنطوا (۵۳)
«قُلْ یا عِبَادِی الَّذِینَ أَسْرَفُوا عَلَیٰ أَنفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِن رَّحْمَهِ اللهِ ۚ إِنَّ اللهَ یغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِیعًا ۚ إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ ﴿۵۳﴾»
(بگو: «ای بندگان من -که بر خویشتن زیادهروی روا داشتهاید- از رحمت خدا نومید مشوید. در حقیقت، خدا همه گناهان را میآمرزد، که او خود آمرزنده مهربان است.)
این آیه لحنی آکنده از لطف، محبت و مهربانی خداوند را دربر دارد که آغوش رحمتش را به روی همگان باز کرده و فرمان عفو همه گنهکاران را صادر نموده است. در روایتی از امام علی(ع) آمده در تمام قرآن آیهای وسیعتر از این آیه نیست، چون شمول آن هر گونه گناهی را در برمیگیرد. مفاهیم این آیه در شعر فارسی هم به کار گرفته شده، ابیات زیر از شاهنامه فردوسی نمونهای از آن است:
چو نومید گردد ز یزدان کسی
از و نیک بختی نیاید بسی
ز یزدان نباشد کسی ناامید
وگر تیره بینند روز سپید
بریده نباید امید از خدا
که تا جاودان او بود پادشاه
فضیلت و خواص سوره زمر
در فضیلت تلاوت سوره زمر آمده است هر کس سوره زمر را تلاوت کند، خداوند امید او را در روز قیامت قطع نمیکند و به او پاداش خائفان از خود را عطا مینماید.
از امام صادق(ع) نیز آمده هر کس سوره زمر را -در روز یا شب- تلاوت کند، و کلماتش را به آسانی و به آرامی بر زبان جاری سازد، خداوند شرف دنیا و آخرت را به وی عطا میکند و او را بدون مال و فامیل عزیز میگرداند. به حدی که هر کس او را ببیند بزرگ شمارد و حشمتش وی را بگیرد و جسمش را بر آتش دوزخ حرام سازد.
بدون دیدگاه