تفسیر صوتی سوره غافر (به صورت کامل و آیه به آیه) توسط استاد دکتر محمدعلی انصاری که بر ۱۷ بخش صوتی تقسیم شده است. همچنین به همراه تلاوت سوره غافر با صدای استاد مشاری العفاسی و ترجمه گویای فارسی با صدای خانم بدینلو به صورت صوتی در ادامهی گفتاورد درج گردیده است. شایان ذکر است متن عربی سوره، ترجمه فارسی (استاد فولادوند)، فضایل و برکات، داستانها و روایات تاریخی و هرآنچه درباره سوره مبارکه غافر است نیز برای شما کاربران محترم حرفمحبت به صورت یکجا در این مطلب آورده شده است.
فهرست گفتاورد
تفسیر صوتی سوره غافر استاد انصاری
تلاوت سوره غافر با صدای مشاری العفاسی
ترجمه گویای فارسی سوره غافر خانم بدینلو
درباره سوره مبارکه غافر
سوره غافر چهلمین سوره قرآن و از سورههای مکی است که در جزء بیست و چهارم جای دارد.
نامگذاری این سوره به نام غافر (به معنای آمرزشدهنده) به دلیل وجود این واژه در آیه سوم است.
در این سوره، داستان مؤمن آل فرعون نیز آمده و به همین جهت سوره مؤمن نیز نامیده میشود. موضوع اصلی این سوره، باطل نشاندادن جدال کفار برای از بین بردن حق (قرآن) است. در این سوره همچنین به داستان حضرت موسی(ع) و فرعون اشاره شده و درباره نشانههای اثبات توحید و باطلبودن شِرک سخن گفته شده است.
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
حم ﴿١﴾ تَنْزِیلُ الْکِتَابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِیزِ الْعَلِیمِ ﴿٢﴾ غَافِرِ الذَّنْبِ وَقَابِلِ التَّوْبِ شَدِیدِ الْعِقَابِ ذِی الطَّوْلِ لا إِلَهَ إِلا هُوَ إِلَیْهِ الْمَصِیرُ ﴿٣﴾ مَا یُجَادِلُ فِی آیَاتِ اللَّهِ إِلا الَّذِینَ کَفَرُوا فَلا یَغْرُرْکَ تَقَلُّبُهُمْ فِی الْبِلادِ ﴿۴﴾ کَذَّبَتْ قَبْلَهُمْ قَوْمُ نُوحٍ وَالأحْزَابُ مِنْ بَعْدِهِمْ وَهَمَّتْ کُلُّ أُمَّهٍ بِرَسُولِهِمْ لِیَأْخُذُوهُ وَجَادَلُوا بِالْبَاطِلِ لِیُدْحِضُوا بِهِ الْحَقَّ فَأَخَذْتُهُمْ فَکَیْفَ کَانَ عِقَابِ ﴿۵﴾ وَکَذَلِکَ حَقَّتْ کَلِمَهُ رَبِّکَ عَلَى الَّذِینَ کَفَرُوا أَنَّهُمْ أَصْحَابُ النَّارِ ﴿۶﴾ الَّذِینَ یَحْمِلُونَ الْعَرْشَ وَمَنْ حَوْلَهُ یُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَیُؤْمِنُونَ بِهِ وَیَسْتَغْفِرُونَ لِلَّذِینَ آمَنُوا رَبَّنَا وَسِعْتَ کُلَّ شَیْءٍ رَحْمَهً وَعِلْمًا فَاغْفِرْ لِلَّذِینَ تَابُوا وَاتَّبَعُوا سَبِیلَکَ وَقِهِمْ عَذَابَ الْجَحِیمِ ﴿٧﴾ رَبَّنَا وَأَدْخِلْهُمْ جَنَّاتِ عَدْنٍ الَّتِی وَعَدْتَهُمْ وَمَنْ صَلَحَ مِنْ آبَائِهِمْ وَأَزْوَاجِهِمْ وَذُرِّیَّاتِهِمْ إِنَّکَ أَنْتَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ ﴿٨﴾ وَقِهِمُ السَّیِّئَاتِ وَمَنْ تَقِ السَّیِّئَاتِ یَوْمَئِذٍ فَقَدْ رَحِمْتَهُ وَذَلِکَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ ﴿٩﴾ إِنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا یُنَادَوْنَ لَمَقْتُ اللَّهِ أَکْبَرُ مِنْ مَقْتِکُمْ أَنْفُسَکُمْ إِذْ تُدْعَوْنَ إِلَى الإیمَانِ فَتَکْفُرُونَ ﴿١٠﴾ قَالُوا رَبَّنَا أَمَتَّنَا اثْنَتَیْنِ وَأَحْیَیْتَنَا اثْنَتَیْنِ فَاعْتَرَفْنَا بِذُنُوبِنَا فَهَلْ إِلَى خُرُوجٍ مِنْ سَبِیلٍ ﴿١١﴾ ذَلِکُمْ بِأَنَّهُ إِذَا دُعِیَ اللَّهُ وَحْدَهُ کَفَرْتُمْ وَإِنْ یُشْرَکْ بِهِ تُؤْمِنُوا فَالْحُکْمُ لِلَّهِ الْعَلِیِّ الْکَبِیرِ ﴿١٢﴾ هُوَ الَّذِی یُرِیکُمْ آیَاتِهِ وَیُنَزِّلُ لَکُمْ مِنَ السَّمَاءِ رِزْقًا وَمَا یَتَذَکَّرُ إِلا مَنْ یُنِیبُ ﴿١٣﴾ فَادْعُوا اللَّهَ مُخْلِصِینَ لَهُ الدِّینَ وَلَوْ کَرِهَ الْکَافِرُونَ ﴿١۴﴾ رَفِیعُ الدَّرَجَاتِ ذُو الْعَرْشِ یُلْقِی الرُّوحَ مِنْ أَمْرِهِ عَلَى مَنْ یَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ لِیُنْذِرَ یَوْمَ التَّلاقِ ﴿١۵﴾ یَوْمَ هُمْ بَارِزُونَ لا یَخْفَى عَلَى اللَّهِ مِنْهُمْ شَیْءٌ لِمَنِ الْمُلْکُ الْیَوْمَ لِلَّهِ الْوَاحِدِ الْقَهَّارِ ﴿١۶﴾ الْیَوْمَ تُجْزَى کُلُّ نَفْسٍ بِمَا کَسَبَتْ لا ظُلْمَ الْیَوْمَ إِنَّ اللَّهَ سَرِیعُ الْحِسَابِ ﴿١٧﴾ وَأَنْذِرْهُمْ یَوْمَ الآزِفَهِ إِذِ الْقُلُوبُ لَدَى الْحَنَاجِرِ کَاظِمِینَ مَا لِلظَّالِمِینَ مِنْ حَمِیمٍ وَلا شَفِیعٍ یُطَاعُ ﴿١٨﴾ یَعْلَمُ خَائِنَهَ الأعْیُنِ وَمَا تُخْفِی الصُّدُورُ ﴿١٩﴾ وَاللَّهُ یَقْضِی بِالْحَقِّ وَالَّذِینَ یَدْعُونَ مِنْ دُونِهِ لا یَقْضُونَ بِشَیْءٍ إِنَّ اللَّهَ هُوَ السَّمِیعُ الْبَصِیرُ ﴿٢٠﴾ أَوَلَمْ یَسِیرُوا فِی الأرْضِ فَیَنْظُرُوا کَیْفَ کَانَ عَاقِبَهُ الَّذِینَ کَانُوا مِنْ قَبْلِهِمْ کَانُوا هُمْ أَشَدَّ مِنْهُمْ قُوَّهً وَآثَارًا فِی الأرْضِ فَأَخَذَهُمُ اللَّهُ بِذُنُوبِهِمْ وَمَا کَانَ لَهُمْ مِنَ اللَّهِ مِنْ وَاقٍ ﴿٢١﴾ ذَلِکَ بِأَنَّهُمْ کَانَتْ تَأْتِیهِمْ رُسُلُهُمْ بِالْبَیِّنَاتِ فَکَفَرُوا فَأَخَذَهُمُ اللَّهُ إِنَّهُ قَوِیٌّ شَدِیدُ الْعِقَابِ ﴿٢٢﴾ وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا مُوسَى بِآیَاتِنَا وَسُلْطَانٍ مُبِینٍ ﴿٢٣﴾ إِلَى فِرْعَوْنَ وَهَامَانَ وَقَارُونَ فَقَالُوا سَاحِرٌ کَذَّابٌ ﴿٢۴﴾ فَلَمَّا جَاءَهُمْ بِالْحَقِّ مِنْ عِنْدِنَا قَالُوا اقْتُلُوا أَبْنَاءَ الَّذِینَ آمَنُوا مَعَهُ وَاسْتَحْیُوا نِسَاءَهُمْ وَمَا کَیْدُ الْکَافِرِینَ إِلا فِی ضَلالٍ ﴿٢۵﴾ وَقَالَ فِرْعَوْنُ ذَرُونِی أَقْتُلْ مُوسَى وَلْیَدْعُ رَبَّهُ إِنِّی أَخَافُ أَنْ یُبَدِّلَ دِینَکُمْ أَوْ أَنْ یُظْهِرَ فِی الأرْضِ الْفَسَادَ ﴿٢۶﴾ وَقَالَ مُوسَى إِنِّی عُذْتُ بِرَبِّی وَرَبِّکُمْ مِنْ کُلِّ مُتَکَبِّرٍ لا یُؤْمِنُ بِیَوْمِ الْحِسَابِ ﴿٢٧﴾ وَقَالَ رَجُلٌ مُؤْمِنٌ مِنْ آلِ فِرْعَوْنَ یَکْتُمُ إِیمَانَهُ أَتَقْتُلُونَ رَجُلا أَنْ یَقُولَ رَبِّیَ اللَّهُ وَقَدْ جَاءَکُمْ بِالْبَیِّنَاتِ مِنْ رَبِّکُمْ وَإِنْ یَکُ کَاذِبًا فَعَلَیْهِ کَذِبُهُ وَإِنْ یَکُ صَادِقًا یُصِبْکُمْ بَعْضُ الَّذِی یَعِدُکُمْ إِنَّ اللَّهَ لا یَهْدِی مَنْ هُوَ مُسْرِفٌ کَذَّابٌ ﴿٢٨﴾ یَا قَوْمِ لَکُمُ الْمُلْکُ الْیَوْمَ ظَاهِرِینَ فِی الأرْضِ فَمَنْ یَنْصُرُنَا مِنْ بَأْسِ اللَّهِ إِنْ جَاءَنَا قَالَ فِرْعَوْنُ مَا أُرِیکُمْ إِلا مَا أَرَى وَمَا أَهْدِیکُمْ إِلا سَبِیلَ الرَّشَادِ ﴿٢٩﴾ وَقَالَ الَّذِی آمَنَ یَا قَوْمِ إِنِّی أَخَافُ عَلَیْکُمْ مِثْلَ یَوْمِ الأحْزَابِ ﴿٣٠﴾ مِثْلَ دَأْبِ قَوْمِ نُوحٍ وَعَادٍ وَثَمُودَ وَالَّذِینَ مِنْ بَعْدِهِمْ وَمَا اللَّهُ یُرِیدُ ظُلْمًا لِلْعِبَادِ ﴿٣١﴾ وَیَا قَوْمِ إِنِّی أَخَافُ عَلَیْکُمْ یَوْمَ التَّنَادِ ﴿٣٢﴾ یَوْمَ تُوَلُّونَ مُدْبِرِینَ مَا لَکُمْ مِنَ اللَّهِ مِنْ عَاصِمٍ وَمَنْ یُضْلِلِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِنْ هَادٍ ﴿٣٣﴾ وَلَقَدْ جَاءَکُمْ یُوسُفُ مِنْ قَبْلُ بِالْبَیِّنَاتِ فَمَا زِلْتُمْ فِی شَکٍّ مِمَّا جَاءَکُمْ بِهِ حَتَّى إِذَا هَلَکَ قُلْتُمْ لَنْ یَبْعَثَ اللَّهُ مِنْ بَعْدِهِ رَسُولا کَذَلِکَ یُضِلُّ اللَّهُ مَنْ هُوَ مُسْرِفٌ مُرْتَابٌ ﴿٣۴﴾ الَّذِینَ یُجَادِلُونَ فِی آیَاتِ اللَّهِ بِغَیْرِ سُلْطَانٍ أَتَاهُمْ کَبُرَ مَقْتًا عِنْدَ اللَّهِ وَعِنْدَ الَّذِینَ آمَنُوا کَذَلِکَ یَطْبَعُ اللَّهُ عَلَى کُلِّ قَلْبِ مُتَکَبِّرٍ جَبَّارٍ ﴿٣۵﴾ وَقَالَ فِرْعَوْنُ یَا هَامَانُ ابْنِ لِی صَرْحًا لَعَلِّی أَبْلُغُ الأسْبَابَ ﴿٣۶﴾ أَسْبَابَ السَّمَاوَاتِ فَأَطَّلِعَ إِلَى إِلَهِ مُوسَى وَإِنِّی لأظُنُّهُ کَاذِبًا وَکَذَلِکَ زُیِّنَ لِفِرْعَوْنَ سُوءُ عَمَلِهِ وَصُدَّ عَنِ السَّبِیلِ وَمَا کَیْدُ فِرْعَوْنَ إِلا فِی تَبَابٍ ﴿٣٧﴾ وَقَالَ الَّذِی آمَنَ یَا قَوْمِ اتَّبِعُونِ أَهْدِکُمْ سَبِیلَ الرَّشَادِ ﴿٣٨﴾ یَا قَوْمِ إِنَّمَا هَذِهِ الْحَیَاهُ الدُّنْیَا مَتَاعٌ وَإِنَّ الآخِرَهَ هِیَ دَارُ الْقَرَارِ ﴿٣٩﴾ مَنْ عَمِلَ سَیِّئَهً فَلا یُجْزَى إِلا مِثْلَهَا وَمَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِنْ ذَکَرٍ أَوْ أُنْثَى وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَأُولَئِکَ یَدْخُلُونَ الْجَنَّهَ یُرْزَقُونَ فِیهَا بِغَیْرِ حِسَابٍ ﴿۴٠﴾ وَیَا قَوْمِ مَا لِی أَدْعُوکُمْ إِلَى النَّجَاهِ وَتَدْعُونَنِی إِلَى النَّارِ ﴿۴١﴾ تَدْعُونَنِی لأکْفُرَ بِاللَّهِ وَأُشْرِکَ بِهِ مَا لَیْسَ لِی بِهِ عِلْمٌ وَأَنَا أَدْعُوکُمْ إِلَى الْعَزِیزِ الْغَفَّارِ ﴿۴٢﴾ لا جَرَمَ أَنَّمَا تَدْعُونَنِی إِلَیْهِ لَیْسَ لَهُ دَعْوَهٌ فِی الدُّنْیَا وَلا فِی الآخِرَهِ وَأَنَّ مَرَدَّنَا إِلَى اللَّهِ وَأَنَّ الْمُسْرِفِینَ هُمْ أَصْحَابُ النَّارِ ﴿۴٣﴾ فَسَتَذْکُرُونَ مَا أَقُولُ لَکُمْ وَأُفَوِّضُ أَمْرِی إِلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بَصِیرٌ بِالْعِبَادِ ﴿۴۴﴾ فَوَقَاهُ اللَّهُ سَیِّئَاتِ مَا مَکَرُوا وَحَاقَ بِآلِ فِرْعَوْنَ سُوءُ الْعَذَابِ ﴿۴۵﴾ النَّارُ یُعْرَضُونَ عَلَیْهَا غُدُوًّا وَعَشِیًّا وَیَوْمَ تَقُومُ السَّاعَهُ أَدْخِلُوا آلَ فِرْعَوْنَ أَشَدَّ الْعَذَابِ ﴿۴۶﴾ وَإِذْ یَتَحَاجُّونَ فِی النَّارِ فَیَقُولُ الضُّعَفَاءُ لِلَّذِینَ اسْتَکْبَرُوا إِنَّا کُنَّا لَکُمْ تَبَعًا فَهَلْ أَنْتُمْ مُغْنُونَ عَنَّا نَصِیبًا مِنَ النَّارِ ﴿۴٧﴾ قَالَ الَّذِینَ اسْتَکْبَرُوا إِنَّا کُلٌّ فِیهَا إِنَّ اللَّهَ قَدْ حَکَمَ بَیْنَ الْعِبَادِ ﴿۴٨﴾ وَقَالَ الَّذِینَ فِی النَّارِ لِخَزَنَهِ جَهَنَّمَ ادْعُوا رَبَّکُمْ یُخَفِّفْ عَنَّا یَوْمًا مِنَ الْعَذَابِ ﴿۴٩﴾ قَالُوا أَوَ لَمْ تَکُ تَأْتِیکُمْ رُسُلُکُمْ بِالْبَیِّنَاتِ قَالُوا بَلَى قَالُوا فَادْعُوا وَمَا دُعَاءُ الْکَافِرِینَ إِلا فِی ضَلالٍ ﴿۵٠﴾ إِنَّا لَنَنْصُرُ رُسُلَنَا وَالَّذِینَ آمَنُوا فِی الْحَیَاهِ الدُّنْیَا وَیَوْمَ یَقُومُ الأشْهَادُ ﴿۵١﴾ یَوْمَ لا یَنْفَعُ الظَّالِمِینَ مَعْذِرَتُهُمْ وَلَهُمُ اللَّعْنَهُ وَلَهُمْ سُوءُ الدَّارِ ﴿۵٢﴾ وَلَقَدْ آتَیْنَا مُوسَى الْهُدَى وَأَوْرَثْنَا بَنِی إِسْرَائِیلَ الْکِتَابَ ﴿۵٣﴾ هُدًى وَذِکْرَى لأولِی الألْبَابِ ﴿۵۴﴾ فَاصْبِرْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَاسْتَغْفِرْ لِذَنْبِکَ وَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّکَ بِالْعَشِیِّ وَالإبْکَارِ ﴿۵۵﴾ إِنَّ الَّذِینَ یُجَادِلُونَ فِی آیَاتِ اللَّهِ بِغَیْرِ سُلْطَانٍ أَتَاهُمْ إِنْ فِی صُدُورِهِمْ إِلا کِبْرٌ مَا هُمْ بِبَالِغِیهِ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ إِنَّهُ هُوَ السَّمِیعُ الْبَصِیرُ ﴿۵۶﴾ لَخَلْقُ السَّمَاوَاتِ وَالأرْضِ أَکْبَرُ مِنْ خَلْقِ النَّاسِ وَلَکِنَّ أَکْثَرَ النَّاسِ لا یَعْلَمُونَ ﴿۵٧﴾ وَمَا یَسْتَوِی الأعْمَى وَالْبَصِیرُ وَالَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَلا الْمُسِیءُ قَلِیلا مَا تَتَذَکَّرُونَ ﴿۵٨﴾ إِنَّ السَّاعَهَ لآتِیَهٌ لا رَیْبَ فِیهَا وَلَکِنَّ أَکْثَرَ النَّاسِ لا یُؤْمِنُونَ ﴿۵٩﴾ وَقَالَ رَبُّکُمُ ادْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکُمْ إِنَّ الَّذِینَ یَسْتَکْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِی سَیَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِینَ ﴿۶٠﴾ اللَّهُ الَّذِی جَعَلَ لَکُمُ اللَّیْلَ لِتَسْکُنُوا فِیهِ وَالنَّهَارَ مُبْصِرًا إِنَّ اللَّهَ لَذُو فَضْلٍ عَلَى النَّاسِ وَلَکِنَّ أَکْثَرَ النَّاسِ لا یَشْکُرُونَ ﴿۶١﴾ ذَلِکُمُ اللَّهُ رَبُّکُمْ خَالِقُ کُلِّ شَیْءٍ لا إِلَهَ إِلا هُوَ فَأَنَّى تُؤْفَکُونَ ﴿۶٢﴾ کَذَلِکَ یُؤْفَکُ الَّذِینَ کَانُوا بِآیَاتِ اللَّهِ یَجْحَدُونَ ﴿۶٣﴾ اللَّهُ الَّذِی جَعَلَ لَکُمُ الأرْضَ قَرَارًا وَالسَّمَاءَ بِنَاءً وَصَوَّرَکُمْ فَأَحْسَنَ صُوَرَکُمْ وَرَزَقَکُمْ مِنَ الطَّیِّبَاتِ ذَلِکُمُ اللَّهُ رَبُّکُمْ فَتَبَارَکَ اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِینَ ﴿۶۴﴾ هُوَ الْحَیُّ لا إِلَهَ إِلا هُوَ فَادْعُوهُ مُخْلِصِینَ لَهُ الدِّینَ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ ﴿۶۵﴾ قُلْ إِنِّی نُهِیتُ أَنْ أَعْبُدَ الَّذِینَ تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ لَمَّا جَاءَنِیَ الْبَیِّنَاتُ مِنْ رَبِّی وَأُمِرْتُ أَنْ أُسْلِمَ لِرَبِّ الْعَالَمِینَ ﴿۶۶﴾ هُوَ الَّذِی خَلَقَکُمْ مِنْ تُرَابٍ ثُمَّ مِنْ نُطْفَهٍ ثُمَّ مِنْ عَلَقَهٍ ثُمَّ یُخْرِجُکُمْ طِفْلا ثُمَّ لِتَبْلُغُوا أَشُدَّکُمْ ثُمَّ لِتَکُونُوا شُیُوخًا وَمِنْکُمْ مَنْ یُتَوَفَّى مِنْ قَبْلُ وَلِتَبْلُغُوا أَجَلا مُسَمًّى وَلَعَلَّکُمْ تَعْقِلُونَ ﴿۶٧﴾ هُوَ الَّذِی یُحْیِی وَیُمِیتُ فَإِذَا قَضَى أَمْرًا فَإِنَّمَا یَقُولُ لَهُ کُنْ فَیَکُونُ ﴿۶٨﴾ أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِینَ یُجَادِلُونَ فِی آیَاتِ اللَّهِ أَنَّى یُصْرَفُونَ ﴿۶٩﴾ الَّذِینَ کَذَّبُوا بِالْکِتَابِ وَبِمَا أَرْسَلْنَا بِهِ رُسُلَنَا فَسَوْفَ یَعْلَمُونَ ﴿٧٠﴾ إِذِ الأغْلالُ فِی أَعْنَاقِهِمْ وَالسَّلاسِلُ یُسْحَبُونَ ﴿٧١﴾ فِی الْحَمِیمِ ثُمَّ فِی النَّارِ یُسْجَرُونَ ﴿٧٢﴾ ثُمَّ قِیلَ لَهُمْ أَیْنَ مَا کُنْتُمْ تُشْرِکُونَ ﴿٧٣﴾ مِنْ دُونِ اللَّهِ قَالُوا ضَلُّوا عَنَّا بَلْ لَمْ نَکُنْ نَدْعُو مِنْ قَبْلُ شَیْئًا کَذَلِکَ یُضِلُّ اللَّهُ الْکَافِرِینَ ﴿٧۴﴾ ذَلِکُمْ بِمَا کُنْتُمْ تَفْرَحُونَ فِی الأرْضِ بِغَیْرِ الْحَقِّ وَبِمَا کُنْتُمْ تَمْرَحُونَ ﴿٧۵﴾ ادْخُلُوا أَبْوَابَ جَهَنَّمَ خَالِدِینَ فِیهَا فَبِئْسَ مَثْوَى الْمُتَکَبِّرِینَ ﴿٧۶﴾ فَاصْبِرْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ فَإِمَّا نُرِیَنَّکَ بَعْضَ الَّذِی نَعِدُهُمْ أَوْ نَتَوَفَّیَنَّکَ فَإِلَیْنَا یُرْجَعُونَ ﴿٧٧﴾ وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلا مِنْ قَبْلِکَ مِنْهُمْ مَنْ قَصَصْنَا عَلَیْکَ وَمِنْهُمْ مَنْ لَمْ نَقْصُصْ عَلَیْکَ وَمَا کَانَ لِرَسُولٍ أَنْ یَأْتِیَ بِآیَهٍ إِلا بِإِذْنِ اللَّهِ فَإِذَا جَاءَ أَمْرُ اللَّهِ قُضِیَ بِالْحَقِّ وَخَسِرَ هُنَالِکَ الْمُبْطِلُونَ ﴿٧٨﴾ اللَّهُ الَّذِی جَعَلَ لَکُمُ الأنْعَامَ لِتَرْکَبُوا مِنْهَا وَمِنْهَا تَأْکُلُونَ ﴿٧٩﴾ وَلَکُمْ فِیهَا مَنَافِعُ وَلِتَبْلُغُوا عَلَیْهَا حَاجَهً فِی صُدُورِکُمْ وَعَلَیْهَا وَعَلَى الْفُلْکِ تُحْمَلُونَ ﴿٨٠﴾ وَیُرِیکُمْ آیَاتِهِ فَأَیَّ آیَاتِ اللَّهِ تُنْکِرُونَ ﴿٨١﴾ أَفَلَمْ یَسِیرُوا فِی الأرْضِ فَیَنْظُرُوا کَیْفَ کَانَ عَاقِبَهُ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ کَانُوا أَکْثَرَ مِنْهُمْ وَأَشَدَّ قُوَّهً وَآثَارًا فِی الأرْضِ فَمَا أَغْنَى عَنْهُمْ مَا کَانُوا یَکْسِبُونَ ﴿٨٢﴾ فَلَمَّا جَاءَتْهُمْ رُسُلُهُمْ بِالْبَیِّنَاتِ فَرِحُوا بِمَا عِنْدَهُمْ مِنَ الْعِلْمِ وَحَاقَ بِهِمْ مَا کَانُوا بِهِ یَسْتَهْزِئُونَ ﴿٨٣﴾ فَلَمَّا رَأَوْا بَأْسَنَا قَالُوا آمَنَّا بِاللَّهِ وَحْدَهُ وَکَفَرْنَا بِمَا کُنَّا بِهِ مُشْرِکِینَ ﴿٨۴﴾ فَلَمْ یَکُ یَنْفَعُهُمْ إِیمَانُهُمْ لَمَّا رَأَوْا بَأْسَنَا سُنَّهَ اللَّهِ الَّتِی قَدْ خَلَتْ فِی عِبَادِهِ وَخَسِرَ هُنَالِکَ الْکَافِرُونَ ﴿٨۵﴾
به نام خداوند رحمتگر مهربان
حاء میم«1»
فرو فرستادن این کتاب از جانب خداى ارجمند داناست«2»
[که] گناه بخش و توبه پذیر [و] سخت کیفر [و] فراخ نعمت است خدایى جز او نیست بازگشت به سوى اوست«3»
جز آنهایى که کفر ورزیدند [کسى] در آیات خدا ستیزه نمىکند پس رفت و آمدشان در شهرها تو را دستخوش فریب نگرداند«4»
پیش از اینان قوم نوح و بعد از آنان دسته هاى مخالف [دیگر] به تکذیب پرداختند و هر امتى آهنگ فرستاده خود را کردند تا او را بگیرند و به [وسیله] باطل جدال نمودند تا حقیقت را با آن پایمال کنند پس آنان را فرو گرفتم آیا چگونه بود کیفر من«5»
و بدین سان فرمان پروردگارت در باره کسانى که کفر ورزیده بودند به حقیقت پیوست که ایشان همدمان آتش خواهند بود«6»
کسانى که عرش [خدا] را حمل مى کنند و آنها که پیرامون آنند به سپاس پروردگارشان تسبیح مىگویند و به او ایمان دارند و براى کسانى که گرویدهاند طلب آمرزش مىکنند پروردگارا رحمت و دانش [تو بر] هر چیز احاطه دارد کسانى را که توبه کرده و راه تو را دنبال کردهاند ببخش و آنها را از عذاب آتش نگاه دار«7»
پروردگارا آنان را در باغهاى جاوید که وعده شان دادهاى با هر که از پدران و همسران و فرزندانشان که به صلاح آمده اند داخل کن زیرا تو خود ارجمند و حکیمى«8»
و آنان را از بدیها نگاه دار و هر که را در آن روز از بدیها حفظ کنى البته رحمتش کردهاى و این همان کامیابى بزرگ است«9»
کسانى که کافر بودهاند مورد ندا قرار مىگیرند که قطعا دشمنى خدا از دشمنى شما نسبت به همدیگر سختتر است آنگاه که به سوى ایمان فرا خوانده مى شدید و انکار مىورزیدید«10»
مىگویند پروردگارا دو بار ما را به مرگ رسانیدى و دو بار ما را زنده گردانیدى به گناهانمان اعتراف کردیم پس آیا راه بیرونشدنى [از آتش] هست«11»
این [کیفر] از آن روى براى شماست که چون خدا به تنهایى خوانده مىشد کفر مىورزیدید و چون به او شرک آورده مىشد آن را باور مىکردید پس [امروز] فرمان از آن خداى والاى بزرگ است«12»
اوست آن کس که نشانههاى خود را به شما مىنمایاند و براى شما از آسمان روزى مىفرستد و جز آن کس که توبهکار است [کسى] پند نمىگیرد«13»
پس خدا را پاکدلانه فرا خوانید هر چند ناباوران را ناخوش افتد«14»
بالابرنده درجات خداوند عرش به هر کس از بندگانش که خواهد آن روح [=فرشته] را به فرمان خویش مىفرستد تا [مردم را] از روز ملاقات [با خدا] بترساند«15»
آن روز که آنان ظاهر گردند چیزى از آنها بر خدا پوشیده نمىماند امروز فرمانروایى از آن کیست از آن خداوند یکتاى قهار است«16»
امروز هر کسى به [موجب] آنچه انجام داده است کیفر مىیابد امروز ستمى نیست آرى خدا زودشمار است«17»
و آنها را از آن روز قریب[الوقوع] بترسان آنگاه که جانها به گلوگاه مىرسد در حالى که اندوه خود را فرو مىخورند براى ستمگران نه یارى است و نه شفاعتگرى که مورد اطاعت باشد«18»
[خدا] نگاههاى دزدانه و آنچه را که دلها نهان مىدارند مىداند«19»
و خداست که به حق داورى مىکند و کسانى را که در برابر او مىخوانند [عاجزند و] به چیزى داورى نمىکنند در حقیقت خداست که خود شنواى بیناست«20»
آیا در زمین نگردیدهاند تا ببینند فرجام کسانى که پیش از آنها [زیسته]اند چگونه بوده است آنها از ایشان نیرومندتر [بوده] و آثار [پایدارترى] در روى زمین [از خود باقى گذاشتند] با این همه خدا آنان را به کیفر گناهانشان گرفتار کرد و در برابر خدا حمایتگرى نداشتند«21»
این [کیفر] از آن روى بود که پیامبرانشان دلایل آشکار برایشان مىآوردند ولى [آنها] انکار مىکردند پس خدا [گریبان] آنها را گرفت زیرا او نیرومند سختکیفر است«22»
و به یقین موسى را با آیات خود و حجتى آشکار فرستادیم«23»
به سوى فرعون و هامان و قارون [اما آنان] گفتند افسونگرى شیاد است«24»
پس وقتى حقیقت را از جانب ما براى آنان آورد گفتند پسران کسانى را که با او ایمان آوردهاند بکشید و زنانشان را زنده بگذارید و[لى] نیرنگ کافران جز در گمراهى نیست«25»
و فرعون گفت مرا بگذارید موسى را بکشم تا پروردگارش را بخواند من مىترسم آیین شما را تغییر دهد یا در این سرزمین فساد کند«26»
و موسى گفت من از هر متکبرى که به روز حساب عقیده ندارد به پروردگار خود و پروردگار شما پناه بردهام«27»
و مردى مؤمن از خاندان فرعون که ایمان خود را نهان مىداشت گفت آیا مردى را مىکشید که مىگوید پروردگار من خداست و مسلما براى شما از جانب پروردگارتان دلایل آشکارى آورده و اگر دروغگو باشد دروغش به زیان اوست و اگر راستگو باشد برخى از آنچه به شما وعده مىدهد به شما خواهد رسید چرا که خدا کسى را که افراط کار دروغزن باشد هدایت نمىکند«28»
اى قوم من امروز فرمانروایى از آن شماست [و] در این سرزمین مسلط اید و[لى] چه کسى ما را از بلاى خدا اگر به ما برسد حمایت خواهد کرد فرعون گفت جز آنچه مىبینم به شما نمىنمایم و شما را جز به راه راست راهبر نیستم«29»
و کسى که ایمان آورده بود گفت اى قوم من از [روزى] مثل روز دستهها[ى مخالف خدا] بر شما مىترسم«30»
[از سرنوشتى] نظیر سرنوشت قوم نوح و عاد و ثمود و کسانى که پس از آنها [آمدند] و [گرنه] خدا بر بندگان [خود] ستم نمىخواهد«31»
و اى قوم من من بر شما از روزى که مردم یکدیگر را [به یارى هم] ندا در مىدهند بیم دارم«32»
روزى که پشتکنان [به عنف] بازمىگردید براى شما در برابر خدا هیچ حمایتگرى نیست و هر که را خدا گمراه کند او را راهبرى نیست«33»
و به یقین یوسف پیش از این دلایل آشکار براى شما آورد و از آنچه براى شما آورد همواره در تردید بودید تا وقتى که از دنیا رفت گفتید خدا بعد از او هرگز فرستادهاى را برنخواهد انگیخت این گونه خدا هر که را افراط گر شکاک است بى راه مىگذارد«34»
کسانى که درباره آیات خدا بدون حجتى که براى آنان آمده باشد مجادله مىکنند [این ستیزه] در نزد خدا و نزد کسانى که ایمان آوردهاند [مایه] عداوت بزرگى است این گونه خدا بر دل هر متکبر و زورگویى مهر مى نهد«35»
و فرعون گفت اى هامان براى من کوشکى بلند بساز شاید من به آن راهها برسم«36»
راههاى [دستیابى به] آسمانها تا از خداى موسى اطلاع حاصل کنم و من او را سخت دروغ پرداز مىپندارم و این گونه براى فرعون زشتى کارش آراسته شد و از راه [راست] بازماند و نیرنگ فرعون جز به تباهى نینجامید«37»
و آن کس که ایمان آورده بود گفت اى قوم من مرا پیروى کنید تا شما را به راه درست هدایت کنم«38»
اى قوم من این زندگى دنیا تنها کالایى [ناچیز] است و در حقیقت آن آخرت است که سراى پایدار است«39»
هر که بدى کند جز به مانند آن کیفر نمىیابد و هر که کار شایسته کند چه مرد باشد یا زن در حالى که ایمان داشته باشد در نتیجه آنان داخل بهشت مىشوند و در آنجا بىحساب روزى مىیابند«40»
و اى قوم من چه شده است که من شما را به نجات فرا مىخوانم و [شما] مرا به آتش فرا مىخوانید«41»
مرا فرا مىخوانید تا به خدا کافر شوم و چیزى را که بدان علمى ندارم با او شریک گردانم و من شما را به سوى آن ارجمند آمرزنده دعوت مىکنم«42»
آنچه مرا به سوى آن دعوت مىکنید به ناچار نه در دنیا و نه در آخرت [درخور] خواندن نیست و در حقیقت برگشت ما به سوى خداست و افراطگران همدمان آتشند«43»
پس به زودى آنچه را به شما مىگویم به یاد خواهید آورد و کارم را به خدا مىسپارم خداست که به [حال] بندگان [خود] بیناست«44»
پس خدا او را از عواقب سوء آنچه نیرنگ مىکردند حمایت فرمود و فرعونیان را عذاب سخت فرو گرفت«45»
[اینک هر] صبح و شام بر آتش عرضه مىشوند و روزى که رستاخیز بر پا شود [فریاد مىرسد که] فرعونیان را در سختترین [انواع] عذاب درآورید«46»
و آنگاه که در آتش شروع به آوردن حجت مىکنند زیردستان به کسانى که گردنکش بودند مى گویند ما پیرو شما بودیم پس آیا مىتوانید پارهاى از این آتش را از ما دفع کنید«47»
کسانى که گردنکشى مىکردند مىگویند [اکنون] همه ما در آن هستیم خداست که میان بندگان [خود] داورى کرده است«48»
و کسانى که در آتشند به نگهبانان جهنم مىگویند پروردگارتان را بخوانید تا یک روز از این عذاب را به ما تخفیف دهد«49»
مىگویند مگر پیامبرانتان دلایل روشن به سوى شما نیاوردند مىگویند چرا مىگویند پس بخوانید و[لى] دعاى کافران جز در بیراهه نیست«50»
در حقیقت ما فرستادگان خود و کسانى را که گرویده اند در زندگى دنیا و روزى که گواهان برپاى مىایستند قطعا یارى مىکنیم«51»
[همان] روزى که ستمگران را پوزش طلبىشان سود نمىدهد و براى آنان لعنت است و برایشان بدفرجامى آن سراى است«52»
و قطعا موسى را هدایت دادیم و به فرزندان اسرائیل تورات را به میراث نهادیم«53»
[که] رهنمود و یادکردى براى خردمندان است«54»
پس صبر کن که وعده خدا حق است و براى گناهت آمرزش بخواه و به سپاس پروردگارت شامگاهان و بامدادان ستایشگر باش«55»
در حقیقت آنان که در باره نشانههاى خدا بىآنکه حجتى برایشان آمده باشد به مجادله برمىخیزند در دلهایشان جز بزرگنمایى نیست [و] آنان به آن [بزرگى که آرزویش را دارند] نخواهند رسید پس به خدا پناه جوى زیرا او خود شنواى بیناست«56»
قطعا آفرینش آسمانها و زمین بزرگتر [و شکوهمندتر] از آفرینش مردم است ولى بیشتر مردم نمىدانند«57»
و نابینا و بینا یکسان نیستند و کسانى که ایمان آورده و کارهاى شایسته کردهاند [نیز] با [مردم] بدکار [یکسان] نیستند چه اندک پند مىپذیرید«58»
در حقیقت رستاخیز قطعا آمدنى است در آن تردیدى نیست ولى بیشتر مردم ایمان نمىآورند«59»
و پروردگارتان فرمود مرا بخوانید تا شما را اجابت کنم در حقیقت کسانى که از پرستش من کبر مىورزند به زودى خوار در دوزخ درمىآیند«60»
خدا [همان] کسى است که شب را براى شما پدید آورد تا در آن آرام گیرید و روز را روشنىبخش [قرار داد] آرى خدا بر مردم بسیار صاحبتفضل است ولى بیشتر مردم سپاس نمىدارند«61»
این است خدا پروردگار شما [که] آفریننده هر چیزى است خدایى جز او نیست پس چگونه [از او] بازگردانیده مىشوید«62»
کسانى که نشانههاى خدا را انکار مىکردند این گونه [از خدا] رویگردان مىشوند«63»
خدا [همان] کسى است که زمین را براى شما قرارگاه ساخت و آسمان را بنایى [گردانید] و شما را صورتگرى کرد و صورتهاى شما را نیکو نمود و از چیزهاى پاکیزه به شما روزى داد این است خدا پروردگار شما بلندمرتبه و بزرگ است خدا پروردگار جهانیان«64»
اوست [همان] زندهاى که خدایى جز او نیست پس او را در حالى که دین [خود] را براى وى بىآلایش گردانیدهاید بخوانید سپاس[ها همه] ویژه خدا پروردگار جهانیان است«65»
بگو من نهى شدهام از اینکه جز خدا کسانى را که [شما] مىخوانید پرستش کنم [آن هم] هنگامى که از جانب پروردگارم مرا دلایل روشن رسیده باشد و مامورم که فرمانبر پروردگار جهانیان باشم«66»
او همان کسى است که شما را از خاکى آفرید سپس از نطفهاى آنگاه از علقهاى و بعد شما را [به صورت] کودکى برمىآورد تا به کمال قوت خود برسید و تا سالمند شوید و از میان شما کسى است که مرگ پیشرس مىیابد و تا [بالاخره] به مدتى که مقرر است برسید و امید که در اندیشه فرو روید«67»
او همان کسى است که زنده مىکند و مىمیراند و چون به کارى حکم کند همین قدر به آن مىگوید باش بىدرنگ موجود مىشود«68»
آیا کسانى را که در [ابطال] آیات خدا مجادله مىکنند ندیدهاى [که] تا کجا [از حقیقت] انحراف حاصل کرده اند«69»
کسانى که کتاب [خدا] و آنچه را که فرستادگان خود را بدان گسیل داشته ایم تکذیب کردهاند به زودى خواهند دانست«70»
هنگامى که غلها در گردنهایشان [افتاده] و [با] زنجیرها کشانیده مىشوند«71»
در میان جوشاب [و] آنگاه در آتش برافروخته مىشوند«72»
آنگاه به آنان گفته مىشود آنچه را در برابر خدا [با او] شریک مى ساختید کجایند«73»
مىگویند گمشان کردیم بلکه پیشتر [هم] ما چیزى را نمىخواندیم این گونه خدا کافران را بىراه مىگذارد«74»
این [عقوبت] به سبب آن است که در زمین به ناروا شادى و سرمستى مىکردید و بدان سبب است که [سخت به خود] مىنازیدید«75»
از درهاى دوزخ درآیید در آن جاودان [بمانید] چه بد است جاى سرکشان«76»
پس صبر کن که وعده خدا راست است پس چه پارهاى از آنچه را که به آنان وعده دادهایم به تو بنمایانیم چه تو را از دنیا ببریم [در هر صورت آنان] به سوى ما بازگردانیده مىشوند«77»
و مسلما پیش از تو فرستادگانى را روانه کردیم برخى از آنان را [ماجرایشان را] بر تو حکایت کردهایم و برخى از ایشان را بر تو حکایت نکردهایم و هیچ فرستادهاى را نرسد که بىاجازه خدا نشانهاى بیاورد پس چون فرمان خدا برسد به حق داورى مىشود و آنجاست که باطلکاران زیان مىکنند«78»
خدا [همان] کسى است که چهارپایان را براى شما پدید آورد تا از برخى از آنها سوارى گیرید و از برخى از آنها بخورید«79»
و در آنها براى شما سودهاست تا با [سوار شدن بر] آنها به مقصودى که در دلهایتان است برسید و بر آنها و بر کشتى حمل مىشوید«80»
و نشانههاى [قدرت] خویش را به شما مىنمایاند پس کدام یک از آیات خدا را انکار مىکنید«81»
آیا در زمین نگشتهاند تا ببینند فرجام کسانى که پیش از آنان بودند چگونه بوده است [آنها به مراتب از حیث تعداد] بیشتر از آنان و [از حیث] نیرو و آثار در روى زمین استوارتر بودند و[لى] آنچه به دست مىآوردند به حالشان سودى نبخشید«82»
و چون پیامبرانشان دلایل آشکار برایشان آوردند به آن چیز [مختصرى] از دانش که نزدشان بود خرسند شدند و [سرانجام] آنچه به ریشخند مىگرفتند آنان را فروگرفت«83»
پس چون سختى [عذاب] ما را دیدند گفتند فقط به خدا ایمان آوردیم و بدانچه با او شریک مىگردانیدیم کافریم«84»
و[لى] هنگامى که عذاب ما را مشاهده کردند دیگر ایمانشان براى آنها سودى نداد سنت خداست که از [دیرباز] در باره بندگانش چنین جارى شده و آنجاست که ناباوران زیان کردهاند«85»
آیات مشهور سوره غافر
- «وَقَالَ رَبُّکمُ ادْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکمْ» (آیه ۶۰)
ترجمه: مرا بخوانید تا شما را استجابت کنم.
در تفسیر نمونه در توضیح این آیه روایاتی درباره اهمیت دعا و شرایط استجابت آن بیان شده است. درباره اهمیت دعا نقل شده است: دعا عبادت است و کسی که بیشتر مشغول به دعاست، برتر از کسی است که بیشتر مشغول عبادت است. همچنین در این روایات آمده است مقامهایی نزد خداست که راه رسیدن به آنها فقط دعاست و اینکه دعا برتر از قرآنخواندن است.
درباره شرایط استجابت هم آمده است دعای چهار گروه اجابت نمیشود:
۱. کسی که در خانه نشسته و میگوید خداوندا مرا روزی ده.
۲. مردی که از دست همسرش ناراضی است و دعا میکند از دست او خلاص شود (به او گفته میشود مگر حق طلاق نداری؟)
۳. کسی که اموالش را بیهوده تلف کرده و میگوید خداوندا به من روزی ده.
۴. کسی که بدون شاهد به کسی قرض داده است [و او منکر آن شده]. به چنین کسی گفته میشود مگر به تو دستور ندادم در این هنگام شاهد بگیر.
این آیه در اشعار فارسی نیز بازتاب داشته است، از جمله:
گفت حق گر فاسقی و اهل صنم
چون مرا خوانی اجابتها کنم
مومن آل فرعون
آیات ۲۸ تا ۴۵ سوره غافر به داستان مؤمن آل فرعون میپردازد. مؤمن آل فرعون، پسرعمو و خزانهدار فرعون بود که در مدت عمر طولانی خود ایمانش را از فرعون پنهان میکرد. زمانی که فرعون به او شک کرد، وی تقیه میکرد و با توریه ایمان خود را پنهان و جانش را حفظ میکرد. در زمان دعوت علنی حضرت موسی(ع) و ایمان آوردن ساحران به موسی(ع)، مؤمن آل فرعون هم ایمان خود را آشکار کرد و مانند ساحران به دست فرعون کشته شد. دستها و انگشتان او بر روی صلیب خشک و فلج شده بود و با همان حال به قومش اشاره میکرد و میگفت: از من پیروی کنید تا شما را به راه رشد و کمال هدایت کنم.
فضیلت و خواص سوره غافر
از پیامبر(ص) نقل شده است اگر کسی سوره غافر را بخواند، در روز قیامت امیدش قطع نخواهد شد و از کسانی خواهد بود که در دنیا از خداوند میترسیدند. همچنین اگر کسی این سوره را بنویسد و بر دیوار باغ نصب کند، آن باغ سرسبز میشود و رشد خواهد کرد و اگر کسی آن را بنویسد و بر مغازهاش نصب کند، کسب و کارش رونق میگیرد.
در روایتی دیگر از پیامبر اکرم(ص) نقل شده است اگر کسی میخواهد در باغهای بهشت قدم بزند، سورههایی را که با «حم» آغاز میشود، در نماز شب بخواند.
بدون دیدگاه